SU KİRLİLİĞİ
KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Hukuki Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve Kapsam
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, Ülkenin yeraltı ve yerüstü su
kaynakları potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının
sağlanması için, su kirlenmesinin önlenmesini sürdürülebilir kalkınma
hedefleriyle uyumlu bir şekilde gerçekleştirmek üzere gerekli olan hukuki ve
teknik esasları belirlemektir.
Bu Yönetmelik su ortamlarının
kalite sınıflandırmaları ve kullanım amaçlarını, su kalitesinin korunmasına
ilişkin planlama esasları ve yasaklarını, atıksuların
boşaltım ilkelerini ve boşaltım izni esaslarını, atıksu altyapı tesisleri ile ilgili esasları ve su
kirliliğinin önlenmesi amacıyla yapılacak izleme ve denetleme usul ve
esaslarını kapsar.
Hukuki Dayanak
Madde 2 -
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve
2872 sayılı Çevre Kanununun 8, 9, 11, 12, 15 ve 20 nci maddeleri ile 1/5/2003
tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanunun 9 uncu maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: Çevre ve Orman
Bakanlığını,
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)Alıcı ortam: Atıksuların deşarj edildiği veya dolaylı
olarak karıştığı göl, akarsu, kıyı ve deniz suları ile yeraltı suları gibi yakın
veya uzak çevreyi,
Atık: Her türlü üretim ve tüketim
faaliyetleri sonunda, fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleriyle
karıştıkları alıcı ortamların doğal bileşim ve özelliklerinin değişmesine yol
açarak dolaylı veya doğrudan zararlara yol açabilen ve ortamın kullanım
potansiyelini etkileyen katı, sıvı veya gaz halindeki maddelerle atık enerjiyi,
Atıksu:
Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya
özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş sular ile maden ocakları ve cevher
hazırlama tesislerinden kaynaklanan sular ve yapılaşmış kaplamalı ve kaplamasız
şehir bölgelerinden cadde, otopark ve benzeri alanlardan yağışların yüzey veya
yüzeyaltı akışa dönüşmesi sonucunda gelen suları,
Atıksu
altyapı tesisleri: Evsel ve/veya endüstriyel atıksuları toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve arıtılmış atıksuların nihai bertarafının
sağlandığı sistem ve tesislerin tamamını,
Atıksu
altyapı tesisleri yönetimi: Mahallin en büyük mülki amirinin bilgi, denetim ve
gözetimi altında atıksu altyapı tesislerinin inşası,
bakımı ve işletilmesinden sorumlu olan, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerini;
belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, organize sanayi
bölgelerinde organize sanayi bölgesi yönetimini, küçük sanayi sitelerinde
kooperatif başkanlıklarını; serbest ve/veya endüstri bölgelerinde bölge
müdürlüklerini; kültür ve turizm koruma ve gelişme bölgelerinde, turizm
merkezlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığını veya yetkili kıldığı birimleri,
mevcut yerleşim alanlarından kopuk olarak münferit yapılmış tatil köyü, tatil
sitesi, turizm tesis alanlarında site yönetimlerini veya tesis
işletmecilerini,
Atıksu
arıtımı: Suların çeşitli kullanımlar sonucunda atıksu
haline dönüşerek yitirdikleri fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik
özelliklerinin bir kısmını veya tamamını tekrar kazandırabilmek ve/veya
boşaldıkları alıcı ortamın doğal fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik
özelliklerini değiştirmeyecek hale getirebilmek için uygulanan fiziksel,
kimyasal ve biyolojik arıtma işlemlerinin birini veya birkaçını,
Atıksu
kaynakları: Faaliyet ve üretimleri nedeniyle atıksuların oluşumuna yolaçan
konutlar, ticari binalar, endüstri kuruluşları, maden ocakları, cevher yıkama ve
zenginleştirme tesisleri, kentsel bölgeler, tarımsal alanlar, sanayi bölgeleri,
tamirhaneler, atölyeler, hastaneler ve benzeri kurum, kuruluş ve işletmeler ve
alanlardır. Bunlardan;
a) Her atıksu havzasında, atıksu debisi
veya herhangi bir kirlilik parametresi itibariyle (kg/gün) veya başka uygun bir
birim cinsinden ifade edilen kirletici yükü o havzada kanalizasyon sisteminin
taşıdığı toplam debi ve kirletici yükünün % 1 inden fazla olan veya endüstriyel
atıksularda günlük debisi 50 m3 den daha fazla olan veya tehlikeli ve zararlı atıklar
içeren endüstriyel atıksu kaynakları önemli kirletici
atıksu kaynaklarını,
b) Atıksu debisi 50 m3/gün den daha
düşük olan ve içerdiği herhangi bir kirlilik parametresinin türü ve miktarı
itibariyle önemli kirletici kaynak özelliğini taşımayan atıksu kaynakları ise küçük atıksu
kaynaklarını,
Atıksu
toplama havzası: Atıksuların alıcı ortamlara
verilmeden önce, ilgili mühendislik çalışmalarında belirlenen sınırlar dahilinde
toplandıkları alanların toplamını,
Bağlantı kanalı: Atıksu kaynağının atıksularını
kanalizasyon sistemine ileten, parsel bacası ile atıksu kanalı arasında yer alan, mülk sahibine ait kanalı,
Balık biyodeneyi: Atıksuların indikatör organizma olarak kullanılan türden balıklar
üzerindeki zehirlilik etkisini saptamaya yarayan, atıksuların değişik seyreltilerinde 48 saat, 72 saat, 96
saat gibi belirli süreler sonunda balıkların sağ kalma yüzdelerinin
belirlenerek; zehirliliğin, seyrelti oranları ile ilişkili olarak ifade
edilmesini sağlayan standart bir deneyi,
Debi: Bir akım kesitinden birim
zamanda geçen suyun hacmini,
Deşarj: Arıtılmış olsun olmasın,
atıksuların doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama
(sulamadan dönen drenaj sularının kıyıdan veya uygun mühendislik yapıları
kullanılarak toprağa sızdırılması hariç) veya sistemli bir şekilde yeraltına
boşaltılmasını,
Derin deniz deşarjı: Yeterli
arıtma kapasitesine sahip olduğu mühendislik çalışmaları ile tespit edilen alıcı
ortamlarda denizin seyreltme ve doğal arıtma süreçlerinden faydalanmak amacıyla
atık suların sahillerden belirli uzaklıklarda deniz dibine boru ve difüzörlerle deşarj edilmesini,
Difüzör:
Derin deniz deşarjlarında, alıcı ortamlara verilen atıksu bulutunun seyreltile-bilmesi amacıyla atıksu borusunun ucuna eklenen ve çoklu bir jet akımı
sağlayarak birinci seyrelme (S1) değerinin öngörülen
40-100 veya daha büyük değerler almasını ve atıksuların alıcı ortama çıkışı sırasındaki akım
özelliklerini kontrollu bir biçimde sağlayan özel bir
donanımı,
Ekonomik uygulanabilirliği
ispatlanmış ileri arıtma teknolojileri: Sürekli işletilmesinde başarısı
tecrübeyle sabit olan, mukayese edilebilir metodlar,
düzenekler ve işletme şekilleriyle kontrolları
yapılabilen, alıcı ortamlara ve atıksu altyapı
tesislerine deşarj kısıtlarını sağlayıcı tedbirleri pratikleştiren ve kullanışlı
hale getiren, ileri ve ülke şartlarında uygulanabilir teknolojik metodlar, düzenekler, işletme biçimleri ve arıtma metodlarını,
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Endüstriyel atıksu: Herhangi bir ticari
veya endüstriyel faaliyetin yürütüldüğü alanlardan, evsel atıksu ve yağmur suyu
dışında oluşan atıksuları,
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Evsel atıksu: Yaygın olarak yerleşim
bölgelerinden ve çoğunlukla evsel faaliyetler ile insanların günlük yaşam
faaliyetlerinin yer aldığı okul, hastane, otel gibi hizmet sektörlerinden
kaynaklanan atıksuları
Fekal
atıklar: Bir su kütlesinin özellikle bakteriyolojik açıdan kirlenmesine neden
olan, insan veya sıcak kanlı hayvanların idrar, dışkı ve kalıntılarını,
Haliç: Bir nehir ağzındaki tatlı
su ile deniz kıyı suyu arasındaki geçiş
bölgesini,
Havza: Bir akarsu, göl, baraj
rezervuarı veya yeraltı suyu haznesi gibi bir su
kaynağını besleyen yeraltı ve yüzeysel suların toplandığı bölgenin
tamamını,
Havza koruma planları: Su
kaynakları potansiyelinin her türlü kullanım amacıyla korunması, en iyi bir
biçimde kullanımının sağlanması, kirlenmesinin önlenmesi ve kirlenmiş olan su
kaynaklarının su kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla yapılan çalışmaların
bütününü içeren su kalite koruma planını,
Havza planları: Su kaynaklarından
etkin bir biçimde yararlanılabilmesi için bu kaynakların sulama, taşkın
kontrolü, nehir ulaşımı, içme ve kullanma suyu temini, hidroelektrik enerji
üretimi, drenaj, akarsu havzası ıslahı ve benzeri amaçlarla yapılan çalışmaların
bütününü içeren su kullanım planını,
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
İçme ve kullanma suyu: İnsanların
günlük faaliyetlerinde içme, yıkanma, temizlik ve bu gibi ihtiyaçları için
kullandıkları, sağlaması gereken özellikleri 17/2/2005 tarihli ve 25730 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İnsani Tüketim Amaçlı Sular
Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiş olan, bir toplu su temini sistemi
aracılığıyla çok sayıda tüketicinin ortak kullanımına sunulan suları,
İçme ve kullanma suyu rezervuarı: İçme ve kullanma suyu temin edilen doğal gölleri
veya bu amaçla oluşturulan baraj rezervuarlarını,
İş termin planı: Atıksu kaynaklarının
yönetmelikte belirtilen alıcı ortam deşarj standartlarını sağlamak için
yapmaları gereken atıksu arıtma tesisi ve/veya
kanalizasyon gibi altyapı tesislerinin gerçekleştirilmesi sürecinde yer alan
yer seçimi, proje, ihale, inşaat, işletmeye alma gibi işlerin zamanlamasını
gösteren planı,
İdare: Yönetmelikte adı geçen
idare,
a) 2872 sayılı Çevre Kanununun 12
nci maddesi ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci
maddesinin (d) ve (j) bentleri uyarınca, atık, artık ve yakıtların arıtılması,
uzaklaştırılması, zararsız hale getirilmesi ve ithali ile ilgili denetimlerde ve
çevreye olumsuz etkileri olan her türlü faaliyetin izlenmesi ve denetlenmesinde
Çevre ve Orman Bakanlığını,
b) Kurum, kuruluş ve işletmelere
işletme ve kullanım izni verilmesi ve denetim görevinin ifasında yetkili olmak
üzere; 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 268-275
inci maddelerine göre Sağlık Bakanlığını, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununa
göre Kültür ve Turizm Bakanlığını, 3143 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna göre Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile diğer
kurum ve kuruluşları, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir
Belediyesi Kanunu, 1580 sayılı Belediye Kanununun verdiği yetkiler doğrultusunda
mülki amirleri, büyükşehir ve şehir belediye
başkanlıklarını,
c) Atıksu altyapı tesislerinin bulunduğu yörelerde bağlantı
izni ile bağlantı kalite kontrol izin belgelerini veren ve kontrol eden atıksu altyapı tesisleri yönetimini,
d) (Değişik:RG-30/3/2010-27537) (2)
29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca
Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik uyarınca, alıcı ortama
yapılacak deşarj ile derin deniz deşarjı konulu çevre izinlerinde;
1) Ek-1 listesinde belirtilen işletmeler için Bakanlığı,
2) Ek-2 listesinde belirtilen işletmeler için İl Çevre
ve Orman Müdürlüğünü,
e)
(Mülga:RG-30/3/2010-27537) (2)
f) Yeraltı sularının kullanılması
ve korunmasında 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun ve 6200 sayılı Devlet
Su İşleri Umum Müdürlüğü Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun uyarınca yetkili
kılınan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünü,
g) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
2872 sayılı Çevre Kanununun 15 inci maddesinde söz edilen faaliyetlerin
durdurulması hâllerinde Çevre ve Orman Bakanlığını, Sağlık Bakanlığını ve
mahallin en büyük mülki amirlerini,
h) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
2872 sayılı Çevre Kanununun 20 nci ve 23 üncü maddelerinde belirtilen idari
nitelikteki cezaların verilmesinde mezkûr Kanunun 24 üncü maddesinde yetkili
kılınan kamu kurum ve kuruluşlarını,
ı) Bir çevre yönetim planının
birden fazla mülki idareyi içine alan havza kapsamında oluşturulması gereği
duyulduğu takdirde Çevre ve Orman Bakanlığını,
Kanalizasyon sistemi: Ayrık
sistemde evsel ve/veya endüstriyel atıksuları ayrı,
yağmur sularını ayrı; bileşik sistemde ise bütün atıksuları birlikte toplamaya, uzaklaştırmaya ve arıtma
tesislerine iletmeye yarayan birbirleriyle bağlantılı boru ya da kanallardan oluşan sistemi,
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Kirli balast: Gemiden suya
bırakıldığında su üstünde veya bitişik sahil hattında petrol, petrol türevi veya
yağ izlerinin görülmesine neden olan veya su üstünde ya da su altında renk
değişikliği oluşturan veya askıda katı madde/emülsiyon hâlinde maddelerin
birikmesine yol açan denge suyunu,
Kıtaiçi su
kaynağı: Karalarda bütün yapay ve doğal yeraltı ve yüzeysel suları, denizle
bağlantısı olan su kaynaklarında ise, tatlı su sınır noktasına kadar olan
suları,
Kıyı çizgisi: Deniz, tabii, suni
göl, baraj rezervuarları ve akarsularda taşkın
durumları dışında, suyun karayla temas ettiği noktaların birleşmesinden oluşan
çizgiyi,
Kıyı koruma bölgesi: Deniz ve
göllerin kıyı sularının, plaj olarak veya benzeri bir amaçla kullanılmaları
durumunda, kirlenme riski açısından korumaya alınması gereken
bölümlerini,
Kompozit
numune: Evsel ve endüstriyel atıksularda belirli zaman
aralıklarında atıksu debisiyle orantılı olarak alınan
karışık numuneyi,
Koy ve körfezler: Açık denizle
kütlesel su alışverişinin boğaz veya daha geniş bir açıklık aracılığıyla
engellenmiş olarak sağlanabildiği ve kıyı çizgisinin girintili (içbükey) olduğu
deniz bölümlerini,
Kuşaklama kanalı: Baraj, göl ve
körfezleri korumak amacıyla inşa edilen ve çevreden gelen atıksuların kıyı boyunca toplandığı atıksu kanalını,
Numune alma noktası: Atıksu numune alma noktası, atıksuların toplanıp şehir atıksu
sistemine veya alıcı ortamlara boşaltım noktasını; alıcı ortam numune alma
noktası ise, atıksuyun alıcı ortama deşarj edilerek
alıcı ortamla tam olarak karıştıktan sonra numunenin alındığı noktayı,
Oluşan atıksu miktarı: Belirli bir oluşum periyodu için ölçümlerle
veya su tüketiminden hareketle yapılan hesaplamalarla belirlenen atıksu miktarını,
Organik atık: Karıştıkları su
ortamında biyokimsayal olarak parçalanarak oksijen
tüketimine yolaçan organik maddeleri,
Ön arıtma tesisi: Atıksularının özellikleri nedeni ile;
a) Kanalizasyon sistemi yardımıyla
toplanan atıksular için bu sisteme kabul edilebilme
sınırlarını sağlamak,
b) Atıksuların herhangi bir diğer taşıma aracı ile tekil,
ortak, organize sanayi bölgesine veya kamuya ait atıksu arıtma ve bertaraf tesisine kabulü için, bu
işletmelerin giriş suları için öngörülen sınır değerlere uymak,
c) Derin deniz deşarjı ile alıcı
ortamlara doğrudan yapılan atıksuların boşaltımından
önce, bu konu ile ilgili öngörülen sınır değerlere kadar arıtmayı sağlamak,
amacıyla yapılması istenen arıtma
tesisini,
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Ötrofikasyon: Suların besi maddelerince
özellikle azot ve/veya fosfor bileşiklerince; alg ve daha yüksek yapılı
bitkilerin üremesini hızlandıracak, böylece sudaki canlıların dengesini bozacak
ve su kalitesinde istenmeyen bozulmalara yol açacak şekilde
zenginleşmesini,
Özel çevre koruma bölgesi: Ülkenin
doğal zenginlikleriyle tanınan özel bazı yörelerinde mevcut ekolojik dengenin
korunması ve gelecek nesillere bozulmadan intikal ettirilebilmesi için ayrılmış
ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 3/3/1988 tarihli ve 3416 sayılı Kanunla değişik 9
uncu maddesi gereğince belirlenmiş özel alanları,
Parsel bacası: Parsel bağlantı
kanalının başında numune almak, ölçüm yapmak, atıksu
akımını izlemek için, içine girilebilen ve özel tipleri İller Bankasınca
belirlenmiş bacaları,
Parsel atıksu drenaj tesisi: Atıksuların
parsel içinde toplanması, ön işlemi, kontrolu ve şehir
kanalizasyonuna bağlantısını sağlayan sistemi,
Rezervuar:
Doğal gölleri veya suyun bir sedde yapısı arkasında
biriktirilmesi ile oluşturulan su hacmini,
Sanayi bölgesi: Belirli üretim
alanlarında çalışan organize sanayi bölgelerini; esnaf ve sanatkar siteleri,
küçük sanayi bölgeleri ve kooperatif şeklinde üretim yapan benzeri tüzel
kişiliğe sahip kuruluşları kapsayan çeşitli küçük ve büyük sanayi kuruluşlarının
toplu halde bulundukları ve atıksularını ortak bir
sistem ile toplayarak bertaraf ettikleri bölgeleri,
Seyrelme: Bir alıcı ortama deşarj
edilen atıksuyun içerdiği bir kirletici parametrenin
atıksudaki konsantrasyonunun deşarj sonucunda alıcı
ortamda oluşan fiziksel, hidrodinamik olaylar veya çeşitli fiziksel, kimyasal ve
biyokimsayal reaksiyonlar sonucunda azalmasını ve
atıksuyun alıcı ortama deşarj şekli ve alıcı ortamın
taşıdığı özelliklere bağlı olarak hesaplanabilen bir büyüklüğü,
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Slaç: Gemilerin makine dairelerinde,
yakıt tanklarında veya petrol tankerlerinin kargo tanklarında tortu ve/veya yağ
çökeltilerinden oluşan çamuru,
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Slop: Gemilerde kargo tanklarının
yıkanması sonucu oluşan tank yıkama suları dâhil, slop tanklarında biriken yağlı
su artıklarını,
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Sintine suyu: Sintinede biriken
sıvıları,
Su kalitesi karakteristik değeri:
Ortam kalitesini belirlemek üzere alınan su numunelerinde herhangi bir parametre
için yapılan ölçümlere ait % 90 yüzdelik değerini,
Su kalitesi kriterleri: Kullanım
amaçlarının belirlenmiş olup olmadığına bakılmaksızın bütün su kaynaklarının
dengeli ve sağlıklı ortamlar olarak muhafazası esasına göre, su kaynaklarının
korunmasına ve kullanım planlanmasına temel teşkil etmek üzere, yapılmış veya
yapılacak kullanım sınıflarına uygunluk açısından su kaynaklarından beklenen
fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri,
Su kirliliği: Su kaynağının
kimyasal, fiziksel, bakteriyolojik, radyoaktif ve ekolojik özelliklerinin
olumsuz yönde değişmesi şeklinde gözlenen ve doğrudan veya dolaylı yoldan
biyolojik kaynaklarda, insan sağlığında, balıkçılıkta, su kalitesinde ve suyun
diğer amaçlarla kullanılmasında engelleyici bozulmalar yaratacak madde veya
enerji atıklarının boşaltılmasını,
Su kirliliği kontrol standartları:
Belirli bir amaçla kullanımı planlanan su kütlelerinin mevcut su kalite
kriterleri uyarınca kalite denetimine tabi tutulabilmesi ve daha fazla kalite
kaybının önlenmesi için konulmuş sınır değerlerini ve bu sınır değerlerinden;
a) Atıksu boşaltımı dolayısı ile alıcı ortam sayılan su
kütlelerinin kalite özelliklerini bozmasını engellemek üzere konulmuş olanları,
alıcı ortam standartlarını,
b) Aynı amaçla, boşaltılan atıksuların kalite özelliklerini kısıtlayanları ise deşarj
standartlarını,
Su toplama havzası: Göllerde ve
rezervuarlarda bu su kaynağını besleyen yeraltı ve
yüzeysel suların toplandığı bölgenin tamamını; bir akarsu parçasında ise belirli
bir kesiti besleyen bölgenin memba kesimini,
T90 -
değeri: Fekal kaynaklı indikatör mikroorganizmaların, deniz ve kıyı sularındaki
ortam şartlarında, hidrodinamik ve dispersiv seyrelme
şartları sabit tutulmak kaydıyla, ilk konsantrasyonlarının % 10 una düşünceye
kadar geçecek süreyi,
Tabakalaşma: Haliçler, koy ve
körfezler başta olmak üzere, kıyı ve açık deniz bölümlerinde ve göllerde
derinlik boyunca sıcaklık, tuzluluk ve bunlara bağlı yoğunluk farklılaşmasının
aniden büyük değerler göstermesi sebebiyle, farklı özelliklerde birden fazla su
kütlesinin bulunabilmesini,
Tam karışım noktası: Atıksuyun alıcı ortamda dağılıp yeknesak bir konsantrasyona
ulaştığı deşarj noktasına en yakın noktayı,
Tatlı su sınır noktası: Denizle
bağlantısı olan kıtaiçi su kaynaklarında tuzluluk
derecesinin hissedilir derecede arttığı ve tespitinde klorür iyonları
konsantrasyonunun 250 mg/L olarak kabul edildiği
noktayı,
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Tehlikeli Maddeler: Su ve çevresi için
önemli risk teşkil eden, zehirlilik, kalıcılık ve biyolojik birikme özelliğinde
olan madde ve madde gruplarını,
Üretkenlik (prodüktivite): Brüt
(gros) birincil üretkenlik, deniz ve göl gibi su
kütlelerinde anorganik karbonun birim zaman ve yüzey alanı başına organik
ürünlere dönüştürülerek, organizma bünyesine alınan miktarını; net birincil
üretkenlik ise iç solunum ve diğer enerji kayıpları düşüldükten sonra kalan
birincil üretkenlik miktarını,
Yağmur suyu kanalı: Ayrık sistem
kanalizasyon yapılarında yağış suları, yüzeysel sular, drenaj sularını taşıyan
kanalları,
Yeraltı suları (YAS): Toprak
yüzeyinin altında, durgun veya hareket halinde olan bütün suları,
Zehirlilik (toksisite): Zehirli olarak tanımlanan bir maddenin belirli
bir konsantrasyondan fazla olarak su ortamında bulunmasıyla insan sağlığının,
çeşitli indikatör organizmaların sağlığının ve
ekosistem dengesinin tehdit edilmesini; akut veya kronik hastalıklara, teratojenik, genetik bozulmalara ve ölümlere yol açması
özelliğini,
ZSF
(zehirlilik seyrelme faktörü): Atıksuların zehirlilik
derecesini belirlemede kullanılan bir birimi,
(Ek:RG-13/2/2008-26786)
Gemi: Kullanma amacı ne olursa olsun,
denizde ve iç sularda kürekten başka bir aygıtla yola çıkabilen tüm deniz
araçları, hava yastıklı tekneler, hidrofil botlar, platformlar ve denizaltılar
gibi her türlü yapı ve tipteki tekneyi,
(Ek:RG-13/2/2008-26786)
Hassas su alanı: Ötrofik olduğu
belirlenen veya gerekli önlemler alınmazsa yakın gelecekte ötrofik hale
gelebilecek doğal tatlı su gölleri, diğer tatlı su kaynakları, haliçler ve kıyı
suları, önlem alınmaması hâlinde yüksek nitrat konsantrasyonları içerebilecek
içme suyu temini amaçlanan yüzeysel tatlı sular ve daha ileri arıtma gerektiren
alanları,
(Ek:RG-13/2/2008-26786)
Kentsel atıksu: Evsel atıksu ya da
evsel atıksuyun endüstriyel atıksu ve/veya yağmur suyu ile
karışımını,
(Ek:RG-13/2/2008-26786)
Rekreasyon alanları: Plaj olarak
kullanılan kıyı suları ile temas gerektirmesine bakılmaksızın sportif amaçla
kullanılan akarsu, göl, baraj gölü ve deniz sularını,
(Ek:RG-13/2/2008-26786)
Sintine: Gemilerin makine ve yardımcı
makine alt tankları, koferdamlar, ambarlar veya benzer bölümlerinde oluşan
sızıntı su ve yağlı atık suların biriktiği bölümleri,
(Ek:RG-13/2/2008-26786) Yüzme suyu: Yetkili mercilerce yüzmeye izin verilen
veya yüzmenin yasaklanmadığı ve geleneksel olarak çok sayıda insanın yüzdüğü
akarsu, göl, baraj gölü ve deniz suyunu
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
İlkeler
Suların Korunması ile İlgili
Esaslar
Madde 4 - Suların korunması ve kirlenmesinin
önlenmesinde;
a) Su kirliliği kontrolu açısından her tür kirletici kaynağın bir izin
belgesine bağlanması,
b) Evsel kaynaklı atıksular için, konuta giren temiz su miktarının atıksuya eşit olması,
c) Kıta içi yüzeysel suların,
yeraltı sularının ve deniz sularının çeşitli kullanım amaçlarına göre
sınıflandırılmasını sağlayacak su kalite kriterleri çerçevesinde su kirliliğinin
en yoğun olduğu bölgelerin saptanması, su kaynaklarının en uygun kullanımlarının
sağlanması çalışmalarını yapmak/yaptırmak ve alınacak tedbirlerin önceliklerinin
belirlenmesi,
d) Atıksu miktarını ve atık sudaki atık konsantrasyonunu en
aza indirerek kirliliği kaynağında önleyecek teknoloji ile üretim
yapılması,
e) Atık su arıtımında teknik ve
ekonomik açıdan uygun arıtma yöntemlerinin seçilmesi,
f) Benzer nitelikte atıksu üreten endüstriler ve yerleşimler için ortak atıksu arıtma tesisi kurulması,
g)
(Değişik:RG-13/2/2008-26786) Ötrofik olduğu belirlenen veya ötrofikasyon
riski olan doğal ve yapay göl, gölet, koy, körfez gibi hassas su alanlarına
yapılacak deşarjlarda azot ve/veya fosfor gideriminin yapılması,
h) Su ürünleri istihsal
alanlarının korunması için gerekli tedbirlerin alınması,
ı) Bu Yönetmelikte tanımı yapılmış
olan özel çevre koruma bölgeleri için standart listelerinde ayrıca alıcı ortam
standardı verilmemiş olmakla beraber; Yönetmelikte verilmiş olan su ortamları
kalite sınıflandırma listelerinde her grup için ayrı ayrı olmak üzere en yüksek kaliteli sulara ait kalite
parametrelerine uyulması ve özel tedbirler alınması,
j) (Ek:RG-13/2/2008-26786)
Atık suların arıtılmadan alıcı ortama verilmesi yasak olup, arıtılmış atık
suyun verileceği alıcı ortam için belirlenmiş kalite standartlarının olumsuz
yönde etkilenmemesi
esastır.
Havza Planı , Havza Koruma
Planı
Madde 5 - Kıta içi su kaynaklarının mevcut kalitesinin kullanım
alanları için gerekli kalite kriterlerine uygunluğunun tespitinin ve havza
planının ilgili kurumların görüşünü alarak Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce
yapılması esastır.
Kıta içi su kaynaklarının her
türlü kullanım amacıyla korunması, kirlenmesinin önlenmesi ve kirlenmiş olan su
kaynaklarının su kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla havzanın özelliklerinin de
dikkate alındığı bir havza koruma planı yapılması esastır. Yapılan havza koruma
planı sonucunda uzun vadeli bir koruma programı ve koruma tedbirleri belirlenir.
Bu yolla hazırlanacak koruyucu plana uyulması esastır.
Havza koruma planı Devlet Su
İşleri Genel Müdürlüğü ve ilgili kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça
yapılır ve/veya yaptırılır.
Suların Korunacağı Kirletici
Etkenler
Madde 6 - Alıcı su ortamlarında evsel, endüstriyel, tarımsal,
deniz trafiği ve benzeri kaynaklardan dolayı kirlenmeye neden olan başlıca
etkenler aşağıda belirtilmiştir.
a) Fekal atıklar,
b) Organik atıklar,
c) Kimyasal Atıklar,
d) Aşırı üretim artışına neden
olan besin maddelerinin, alıcı ortamın dengesini bozacak şekilde aşırı
boşaltımı,
e) Atık ısı,
f) Radyoaktif atıklar,
g)
(Değişik:RG-13/2/2008-26786) Deniz dibinden taranan malzeme, çamur, çöp ve
hafriyat artıklarının ve benzeri atıkların boşaltımı,
h) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Gemilerden kaynaklanan petrol türevli katı ve sıvı atıklar (sintine suyu,
kirli balast, slaç, slop, yağ ve benzeri atıklar),
ı) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Yukarıda sayılanların dışında kalan 31/12/2005 tarihli ve 26040 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu
Kirliliğin Kontrolü Yönetmelik eklerinde belirtilen maddeler.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Su Ortamlarının
Kalite Sınıflandırılması
Kıtaiçi Yüzeysel Suların Sınıflandırılması
Madde 7 – (Mülga:RG-30/11/2012-28483)
Su Kalite Sınıfının
Belirlenmesi
Madde 8 - (Mülga:RG-30/11/2012-28483)
Göl Sularının Kalite
Sınıflandırılması
Madde 9 - (Mülga:RG-30/11/2012-28483)
Göllerde Ötrofikasyon Kontrolü
Madde 10 - (Mülga:RG-30/11/2012-28483)
Kıta içi yüzeysel Suların
Kalitesine İlişkin Planlama Esasları
Madde 11 - (Mülga:RG-30/11/2012-28483)
Yeraltı Sularının
Sınıflandırılması
Madde 12 - (Mülga:RG-7/4/2012-28257)(3)
Yeraltı Sularının Sınıflarının
Belirlenmesi
Madde 13 - (Mülga:RG-7/4/2012-28257)(3)
Deniz ve Kıyı Sularının
Sınıflandırılması
Madde 14 - (Mülga:RG-30/11/2012-28483)
Deniz ve Kıyı Sularının Kalite
Kriterleri
Madde 15 - (Mülga:RG-30/11/2012-28483)
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Su Kalitesine
İlişkin Planlama Esasları ve Yasaklar
İçme ve Kullanma Suyu Temin
Edilen Kıtaiçi Yüzeysel Sularla İlgili Kirletme
Yasakları
Madde 16 - (Değişik birinci paragraf:RG-13/2/2008-26786)
İçme ve kullanma suyu rezervuarları ve benzeri su kaynaklarının
korunmasında, kaynağın ve havzasının özellikleri bilimsel çalışmalar ile
değerlendirilerek, koruma alanlarının tanımı ve koruma esasları ile ilgili
olarak her kaynak ve havzasına ilişkin özel hükümler getirilinceye kadar aşağıda
verilen genel ilkeler ve koruma alanları geçerlidir. Özel hükümler Bakanlıkça
veya Bakanlıkla koordineli olarak Valiliklerce, Büyükşehir Belediyelerine içme
ve kullanma suyu temin edilen havzalarda Büyükşehir Belediyesi Su ve
Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüklerince yapılır/yaptırılır. Özel hükümlerin
ilgili imar planlarında ve çevre düzeni planında aynen yer alması ve idare
tarafından uygulanması esastır.
a) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Arıtılsa dahi içme ve kullanma suyu rezervuarına atıksuların deşarjına izin
verilmez.
b) Her türlü katı atık ve artıklar
bu tür su kaynaklarına atılamaz ve atılmasına izin verilemez.
c) Akaryakıt ile çalışan kayık,
motor ve benzeri araçların kullanılmasına izin verilmez. Yelkenli, kürekli veya
akümülatör ile çalışan vasıtalara ve sallara izin verilebilir.
Ancak, göl yüzey alanının çok
büyük olması nedeniyle yöre halkının; güvenlik, toplu taşıma, su ürünleri
çıkarılması gibi gerekli ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, akaryakıt ile
çalışacak su araçlarının kullanılmasına su alma yapısına 300 metreden daha
yakın olmamak şartıyla Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce izin verilebilir. Bu
amaçla kullanılacak araçlarda oluşabilecek her türlü atıksu ve sintine suyunun arıtıldıktan sonra bile içme ve
kullanma suyu rezervuarına boşaltılması yasaktır.
d) İçme ve kullanma suyu rezervuarlarının su toplama havzaları içinde bulunan
devlete, belediyelere ve kamuya ait araziler koruma alanları için verilen
kısıtlamalara tabidir.
Ancak askeri tesisler için bu
kısıtlamalar, Millî Savunma Bakanlığı ile Bakanlıkça ayrıca
belirlenir.
e) Yüzme, balık tutma, avlanma,
piknik yapmaya, su alma noktasına 300 metreden daha yakın olan yerlerde izin
verilemez.
f)
(Değişik:RG-13/2/2008-26786) İçme ve kullanma suyu temin edilen
rezervuarlarda su ürünleri avcılığı ve yetiştiriciliğinin yapılması yasaktır.
Ancak Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce ekonomik bölge oluşturulan
rezervuarlarda, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile müştereken belirlenen uygulama
esasları çerçevesinde Bakanlıktan olumlu görüş almak kaydıyla su ürünleri
avcılığına ve maksimum su seviyesindeki göl alanı 75.000 ha’dan büyük baraj
göllerinde minimum su kotundaki rezervuar alanının %0,1’ine kadar alanda su
ürünleri yetiştiriciliğine izin verilebilir. İçme suyu alma yapısına en az 1000
metreden daha yakın olan alanlarda ve bu yapıların bulunduğu koylarda su
ürünleri yetiştiriciliği yapılamaz.
g) Derelerden kum ve çakıl
çıkarılması amacıyla kum ocağı açılmasına izin verilmez.
Mutlak Koruma Alanı
Madde 17 - (Değişik birinci paragraf:RG-13/2/2008-26786)
Mutlak koruma alanı, içme ve kullanma suyu rezervuarının maksimum su
seviyesinden itibaren 300 metre genişliğindeki şerittir. Söz konusu alanın
sınırının su toplama havzası sınırını aşması hâlinde, mutlak koruma alanı havza
sınırında son bulur. Bu alanda aşağıda belirtilen koruma tedbirleri alınır,
a)
(Değişik:RG-13/2/2008-26786) Maksimum su seviyesinden itibaren 300 metre
genişliğindeki şerit kamulaştırılır. Kamulaştırma suyu kullanan idare veya
idarelerce yapılır. Ancak 1988 yılı veya su temin projesinin yatırım programına
alındığı tarih itibarıyla mevcut olan yapılarda bu alanda kamulaştırma
yapılıncaya kadar, yapı inşaat alanında değişiklik yapmamak ve kullanım
maksadını değiştirmemek şartıyla gerekli bakım onarım yapılabilir.
b) İçme ve kullanma suyu projesine
ve mevcut yapıların kanalizasyon sistemlerine ait mecburi teknik tesisler hariç
olmak üzere, bu alanda hiçbir yapı yapılamaz. Bu alanda kalan mevcut yapılar
dondurulmuştur.
c) Çevre düzeni planına uyularak,
bu alan içinde gölden faydalanma, piknik, yüzme, balık tutma ve avlanma
ihtiyaçları için cepler teşkil edilir. Bu cepler su alma yapısına 300 metreden
daha yakın olamaz.
d) Kamulaştırmayı yapan idarece
gerekli görülen yerlerde alan çitle çevrilir veya koruma alanı teşkil edilir.
Kısa Mesafeli Koruma Alanı
Madde 18 - (Değişik birinci paragraf:RG-13/2/2008-26786)
Kısa mesafeli koruma alanı, içme ve kullanma suyu rezervuarlarının mutlak
koruma alanı sınırından itibaren 700 metre genişliğindeki şerittir. Söz konusu
alan sınırının, su toplama havzası sınırını aşması hâlinde, kısa mesafeli koruma
alanı havza sınırında son bulur. Kısa mesafeli koruma alanı içinde;
a) Turizm, iskan ve sanayi
yerleşmelerine izin verilemez.
b) Her türlü katı atık ve
artıkların depolanmasına ve atılmasına izin verilemez.
c) Bu Yönetmeliğin 17 nci maddesinin (b) bendinde anılan mecburi teknik tesisler
ile 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamına giren
uygulamalar dışında hafriyat yapılamaz.
d)
(Değişik:RG-13/2/2008-26786) Sıvı ve katı yakıt depolarına izin
verilemez. Bu alanda kalan mevcut yapılar dondurulmuştur. Dondurulan binalarda
mevcut yapı inşaat alanında değişiklik yapmamak ve kullanım maksadını
değiştirmemek şartıyla gerekli tadilat ve bakım yapılabilirr.
e) Bu alanın rekreasyon ve piknik
amacıyla kullanılmasına dönük kamu yararlı ve günü birlik turizm ihtiyacına
cevap verecek, sökülüp takılabilir elemanlardan meydana gelen, geçici nitelikte
kır kahvesi, büfe gibi yapılara, suyu kullanan idarece onanmış çevre düzeni ve
uygulama planlarına ve plan kararlarına uygun olarak izin verilebilir.
f) Bu alanda yapılacak ifrazlardan
sonra elde edilecek her parsel 10000 m2 den küçük
olamaz. (e) bendinde belirtilen nitelikteki yapıların kapalı kısımlarının toplam
alanı her parselde 100 m2 yi geçemez.
g) (e) bendinde belirtilen
yapıların atık suları, Sağlık Bakanlığının 13/3/1971 tarihli ve 13783 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait
Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak olan sızdırmaz nitelikteki fosseptiklerde
toplanır ve atıksu altyapı tesisine
verilir.
h) Suni gübre ve tarım ilaçları
kullanmamak şartıyla, hayvancılık ile ilgili yapılar hariç olmak üzere kontrollü
otlatmaya ve diğer tarımsal faaliyetlere Tarım ve Köyişleri Bakanlığının kontrol ve denetiminde izin verilir.
Ayrıca erozyonu azaltıcı metodların uygulanması
esastır.
ı) Zorunlu hallerde, imar planı
gereği yapılacak yolların bu alandan geçecek olan
kısımlarında sadece ulaşımla ilgili işlevlerine gerekli tedbirlerin alınması
şartı ile izin verilebilir. Dinlenme tesisi, akaryakıt istasyonu ve benzeri
tesisler yapılamaz.
j) Bu alanda 4/9/1988 tarihinden
veya kaynağın içme ve kullanma suyu kapsamına alındığı tarihten önce mevcut
olan yerleşim ve sanayi tesislerinden kaynaklanan atık suların havza dışına
çıkartılması esastır.
Orta Mesafeli Koruma Alanı
Madde 19 - Orta mesafeli koruma alanı içme ve kullanma suyu rezervuarlarının kısa mesafeli koruma alanı sınırından
itibaren 1 kilometre genişliğindeki şerittir. Söz konusu alan sınırının su
toplama havzası sınırını aşması halinde, orta mesafeli koruma alanı havza
sınırında son bulur. Bu alandaki koruma tedbirleri aşağıda
belirtilmiştir;
a) Bu alanda hiçbir sanayi
kuruluşuna ve iskana izin verilemez.
b) Bu alanda yapılacak ifrazlardan
sonra elde edilecek her parsel 5000 m2 den küçük
olamaz. Bu parsellerin tapu ve kadastro veya tapulama haritasında bulunan bir
yola, yapılan ifrazdan sonra en az 25 metre cephesi bulunması
mecburidir.
c) Bu alanda bulunan parsellerde
sıhhi ve estetik mahzur bulunmadığı takdirde; parsel sathının %5 inden fazla yer işgal etmemek,
inşaat alanları toplamı 2 katta 250 m2 yi,
saçak seviyelerinin tabii zeminden
yüksekliği h = 6.50 metreyi aşmamak, yola ve parsel sınırlarına 5
metreden fazla yaklaşmamak şartı ile, bir ailenin oturmasına mahsus bağ veya
sayfiye evleri yapılmasına izin verilebilir.
Bu alanda ayrıca, yerleşik halkın
ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla entegre tesis niteliğinde olmayan mandıra,
kümes, ahır, ağıl, su ve yem depoları, hububat depoları, gübre ve silaj
çukurları, arıhaneler ve un değirmenleri gibi konut
dışı yapılara, mahreç aldığı yola 10
metreden, parsel hudutlarına 5 metreden fazla yaklaşmamak ve inşaat alanı kat
sayısı % 40 ı ve yapı yüksekliği h = 6.50 metreyi geçmemek şartı ile suyu kullanan idarece izin verilebilir.
Beton temel ve çelik seralar yaklaşma mesafelerine uyulmak şartı ile inşaat
alanı katsayısına tabi değildir.
Beton temel ve çelik çatı
dışındaki basit örtü mahiyetindeki seralar ise yukarıda belirtilen çekme
mesafeleri ve inşaat alanı katsayısına tabi değildir. Bu tesisler hakkında başka
bir amaçla kullanılmayacağı hususunda tesis sahiplerince Valiliğe noter tasdikli
yazılı taahhütte bulunulması ve uygun görüşünün alınması gerekmektedir. Bu
maddede anılan yapılar ilgili Bakanlık ve kuruluşlarca hazırlanmış bulunan 1/50
veya 1/100 ölçekli tip projeler üzerinden yapılabilir. Ayrıca tüm yapıların imar
mevzuatına uygun olarak yapılması gerekir.
(Ek
paragraf:RG-13/2/2008-26786) Bu
alandaki köylerin 1/1000 ölçekli uygulama imar planları yapılıncaya kadar köy
yerleşik alan sınırları içinde yapılaşmaya izin verilmez. Ancak, 1/1000 ölçekli
uygulama imar planları yapımından sonra köy yerleşik alan sınırları içinde
yapılacak yapılara, taban alanı katsayısı 0.40, toplam inşaat alanı 200 metre
kare, yükseklik 6.50 metreden fazla olmamak koşuluyla, ilgili idarece izin
verilebilir. Bu alanlarda minimum ifraz 300 metre kare olup, ifraz suretiyle
sokak ihdas edilemez ve kadastroda mevcut yol dışında yeni yol oluşturacak
ifraza izin verilmez
d) (c) bendinde belirtilen
tesislerin atıksuları, ancak teknik usuller tebliğinde
verilen sulama suyu kalite kriterlerine uygun olarak arıtıldıktan sonra sulamada
kullanılabilir.
e)
(Değişik:RG-13/2/2008-26786) Hiçbir şekilde maden ocağı açılmasına ve
işletilmesine izin verilmez.
f) Bu alanda suni gübre ve tarım
ilaçları kullanılamaz.
g) Bu alanda hiçbir surette katı
atık ve artıkların depolanmasına ve atılmasına izin verilemez.
h) İmar planı gereği yapılacak
yolların bu alandan geçirilecek kısımlarında sadece ulaşımla ilgili
fonksiyonlarına izin verilir. Akaryakıt istasyonu yapılamaz.
ı) Bu alanda 4/9/1988 tarihinden
veya kaynağın içme ve kullanma suyu kapsamına alındığı tarihten önce mevcut
olan yerleşim ve sanayi tesislerinden kaynaklanan atık suların havza dışına
çıkartılması esastır.
Uzun Mesafeli Koruma Alanı
Madde 20 - İçme ve kullanma suyu rezervuarının yukarıda tanımlanan koruma alanlarının
dışında kalan su toplama havzasının tümü uzun mesafeli koruma alanıdır. Bu
alanda aşağıda belirtilen tedbirler alınır.
a) Bu alanın, orta mesafeli koruma
alanı sınırından itibaren yatay olarak 3 kilometre genişliğindeki kısmında
tamamen kuru tipte çalışan, tehlikeli atık üretmeyen ve endüstriyel atıksu oluşturmayan sanayi kuruluşlarına izin verilebilir.
Bu tesislerden kaynaklanacak katı atık ve hava emisyonunun rezervuarın kalitesini etkilemeyecek ölçüde ve şekilde uygun
bertarafının sağlanması gerekir. Çöp depolama
alanlarına ve bertaraf tesislerine izin verilmez. Turizm ve iskana 19 uncu
maddede belirlendiği şekilde izin verilir.
Bu alanda galeri yöntemi
patlatmalar, kimyasal ve metalurjik zenginleştirme
işlemileri yapılamaz. Madenlerin çıkarılmasına;
sağlık açısından sakınca bulunmaması, mevcut su kalitesini bozmayacak şekilde
çıkartılması, faaliyet sonunda arazinin doğaya geri kazandırılarak terk
edileceği hususunda faaliyet sahiplerince Bakanlığa noter tasdikli yazılı
taahhütte bulunulması şartları ile izin verilebilir.
(Değişik son
paragraf:RG-13/2/2008-26786) Bu
alandaki faaliyetlerden oluşan atıksuların; bu Yönetmelikte belirtilen ilgili
sektörün alıcı ortama deşarj standartlarını sağlayarak havza dışına çıkartılması
ya da geri dönüşümlü olarak kullanılması zorunludur.
b)
(Değişik:RG-13/2/2008-26786) (a) bendinde belirtilen alanın bittiği
yerden itibaren su toplama havzasının sınırına kadar olan alandaki
faaliyetlerden kaynaklanan atıksuların, Yönetmelikteki Tablo 5’ten Tablo 21’e
kadar olan deşarj standartlarını sağlayarak havza dışına çıkarılması veya geri
dönüşümlü olarak kullanılması zorunludur.
Ancak, 4/9/1988 tarihinden veya
kaynağın içme ve kullanma suyu kapsamına alındığı tarihten önce bu alanda mevcut
olup, uzun mesafeli koruma alanında kalan tesislerden sıvı, gaz ve katı
atıklarını ilgili idare tarafından uygun görülen ekonomik uygulanabilirliği
ispatlanmış ileri teknoloji seviyesinde arıtma ve bertaraf teknikleri ile
uzaklaştırılmasını sağlayanlarda bu esaslar aranmaz.
Bu alanda çöp depolama ve bertaraf
alanları Bakanlığın uygun görüşü alınarak yapılabilir.
Göllerle İlgili Kirletme
Yasakları
Madde 21 - İçme ve kullanma suyu temini dışındaki amaçlarla
yapılmış olan rezervuarlar ile bu amaçlar dışında
kullanılan göl ve göletlere, arıtılmamış evsel ve endüstriyel nitelikli atıksular verilemez.
Ayrıca, göllere atıksu deşarjı ile ilgili olarak bu Yönetmeliğin 33, 34 ve
35 inci maddelerinde belirtilen esaslar uyarınca derin deniz deşarjı kriterleri
uygulanamaz.
(Değişik üçüncü
fıkra:RG-13/2/2008-26786) Arıtılmış
evsel atıksuların tam arıtma ilkelerine göre sağlamaları gereken deşarj
standartları, bu Yönetmeliğin 32 nci maddesinde verilmiştir. Ayrıca toplam
koliform ve ötrofikasyona yol açan azot ve fosfor elementlerinin alıcı göl
ortamındaki tolere edilebilen sınırlara uyması esastır. Bakanlık, özellikle
kirlilik ve ötrofikasyon kontrolü açısından göllere verilecek evsel ve
endüstriyel atıksuların bu Yönetmeliğin 31 inci ve 32 nci maddeleri uyarınca
gerekli deşarj standartlarını sağlamak amacıyla 8/1/2006 tarihli ve 26047 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği’nde belirtilen
deşarj standartlarını sağlayacak bir ileri arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra
göllere ve/veya bu kaynakları besleyen akarsulara deşarj edilmesini ister. Bu
konuda yapılacak yatırımların çok yüksek bulunması hâlinde, ekonomik kıyaslaması
yapılmak kaydıyla, atıksuların söz konusu gölün su toplama havzası dışına
kollektör veya kapalı kanal sistemleriyle tahliyesi yapılır. Alınan bütün bu
tedbirlere rağmen, alıcı ortam olarak göl sularının kalitesi bu Yönetmeliğin
ekinde yer alan Tablo 2’de istenen düzeylere ulaşmadığı takdirde, su kalitesinin
düzenlenmesi amacıyla bir havza koruma planı hazırlanır. Bu yolla hazırlanacak
koruyucu plana uyulması esastır.
Yeraltı Suları ile İlgili
Kirletme Yasakları ve Düzenlemeler
Madde 22 – (Mülga:RG-7/4/2012-28257)(3)
Denizlerle İlgili Kirletme
Yasakları
Madde 23 - Bu Yönetmeliğin 6 ncı
maddesinde verilen kirletici etkileri doğuran her türlü deniz ve kıyı suyu
kullanımı ile boşaltımlar tamamen yasaklanmış veya izne bağlanmıştır.
Türkiye’nin karasularına doğrudan yapılacak deşarj ve atık boşaltımlarının
izinsiz yapılmasına getirilen yasaklama hükümleri, ülkenin ekonomik kullanım
hakkı olan sulara dışardan gelecek dolaylı etkileri de ihtiva eder. Bu tür
durumlarda İdare, bu etkileri yaratan veya yaratma tehdidini oluşturanlara karşı
gerekli tedbirleri alır. Buna göre;
a) Hiç kimse gerekli izni
almadıkça yukarıda belirlenmiş sulara veya bu suları etkileyebilecek yakın
sulara yasaklanmış veya izne tabi kılınmış maddeleri, Türkiye’den veya Türkiye
dışından getirerek boşaltamaz ve atamaz.
b) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Türkiye’nin hükümranlık bölgesine giren denizlerde; gemilerden çöp, petrol
ve petrol türevleri ile bunlarla bulaşık sintine suları, kirli balast suları,
slaç, slop, yağ ve benzeri katı ve sıvı atıkların, her türlü kargo artıklarının
ve bu denizler üzerindeki hava sahasında seyreden uçakların atıklarının
boşaltılması yasaktır. Gemilerden kaynaklanan atıklar lisanslı atık kabul
tesislerine ve/veya lisanslı atık alma gemilerine verilir. Gemilerden evsel
nitelikli atıksu boşaltımı tüm gemiler için 24/6/1990 tarihli ve 20558 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin
Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşmenin Ek-IV hükümlerine tabidir. Hassas alan
niteliğindeki koy ve körfezlerde, gemide arıtma cihazı olsa dahi gemilerden
evsel nitelikli atıksu boşaltımı yasaktır.
c) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Yüzme ve rekreasyon amacıyla kullanılan kıyı sularının kirlenmesinin
önlenmesi için sahillerin kum bandı üzerinde veya burayı etkileyecek yakınlıkta
inşa edilen fosseptiklerin sızdırmasız olması ve oluşan atıksuyun arıtma tesisi
ya da kanalizasyon sistemine verilmesi gereklidir.
d) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Petrol ve türevlerini işleyen, doldurup-boşaltan, depolayan işletmeler kaza
sonucu ve istenmeyen özel durumlar nedeniyle su ortamlarına petrol boşalması
ihtimali göz önünde bulundurularak, gerekli acil müdahale planlarını yapmakla,
personel, ekipman ve malzemeyi her an hazır bulundurmakla
yükümlüdürler.
e) Kaza nedeniyle yangın
tehlikesinin bulunduğu durumlar hariç olmak üzere, Bakanlığın uygun görüşü
alınmadan su ortamına dağılmış petrolün dibe çöktürülmesi veya kimyasal dispersant kullanılarak seyreltilmesi yasaktır.
f) Hafriyat artıkları, moloz,
arıtma ve proses artığı çamurlar ve benzeri atıkların bertaraf amacıyla deniz ve
kıyı sularına boşaltımı yasaktır.
g) Balıkçılıkla ilgili olarak
yapılan, su ürünleri ekimi ve balık, sünger ve diğer su ürünleri kalıntılarının
geri boşaltımı ve buna benzer işlemlerin liman, koy ve körfezlerde Bakanlığın
uygun görüşü alınmadan yapılması yasaktır.
h)
(Değişik:RG-13/2/2008-26786) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından
gerçekleştirilen, kıyı ve açık denizlerde su ürünleri yetiştiriciliği amacıyla
yapılan potansiyel alan belirleme çalışmalarında Bakanlığın görüşünün alınması
zorunludur.
Deniz Dibi Tarama
Faaliyetlerinin Kontrolü
Madde 24 -
(Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Deniz dibi taraması ve buna bağlı olarak taramadan
çıkarılacak malzemenin denize dökülmesi faaliyetine ilişkin olarak Çevresel Etki
Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamı dışında kalan faaliyetler için Bakanlığın
görüşünün alınması zorunludur.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Atıksuların Boşaltım İlkeleri
Kanalizasyon Sistemlerine
Boşaltım
Madde 25 - Kanalizasyon sistemlerine atıksu boşaltımı için uygulanacak temel ilkeler
şunlardır;
a) Kanalizasyon sistemi bulunan
yerlerde her türlü atıksuların kanalizasyon şebekesine
bağlanması, ilke olarak bir hak ve mecburiyettir.
b) Kanalizasyon sistemleri tahrip
edilemez ve kullanım amaçları değiştirilemez.
c) Atıksu oluşumuna sebep olan gerçek ve tüzel kişiler,
kanalizasyon sisteminden, arıtma ve/veya bertaraf amacıyla kurulmuş arıtma ve
deşarj tesislerinden yararlanmalarının doğuracağı bütün harcamaları karşılamakla
yükümlüdür.
d) Atıksu miktarının belirlenmesi için, içme suyu şebekesi
haricinden su temin edenler, temin ettiği su miktarını alt yapı tesisleri
yönetimine belgelemek ve bedeli karşılığında kanalizasyon sistemine
bağlanmak zorundadır.
e) Bir endüstriyel atıksuyun kanalizasyon sistemine doğrudan bağlanabilmesi,
ya da vidanjör veya benzeri
bir taşıma aracı ile taşınarak boşaltılabilmesi için;
1) Kanalizasyon sisteminin
yapısına ve çalışmasına zarar verip engel olmaması,
2) Çalışan personel ve civar halkı
için sağlık sakıncası yaratmaması,
3) Kanalizasyon sisteminin
bağlandığı arıtma tesisinin çalışmasını ve verimini olumsuz yönde
etkilememesi,
4) Biyolojik arıtma tesisinde
arıtılamayacak maddeler içermemesi,
5) Atıksu arıtma tesisinde oluşacak çamur ve benzeri artıkların
uzaklaştırılmasını, kullanılmasını zorlaştırmaması ve çevre kirlenmesine yol
açacak nitelik kazanmalarına neden olmaması,
6) (Ek:RG-13/2/2008-26786)
Endüstriyel Atık sularını sızdırmaz nitelikteki fosseptikte toplayan ve vidanjör
vasıtası ile atıksu altyapı tesislerine veren atıksu kaynakları, atıksu
yönetimleriyle yaptıkları protokolü ve vidanjörle atıksu bertarafı sonucunda
aldıkları belgeleri beş yıl süreyle saklamak ve denetimler sırasında görevlilere
beyan etmesi,
gerekir.
Alıcı ortama doğrudan boşaltım
esasları
Madde 26 - (Başlığıyla birlikte
değişik:RG-13/2/2008-26786)
Atıksuların nitelik ve
niceliklerinin kontrolu, kirliliğin azaltılması ve arıtılması, verilen atıksu
deşarj standartlarına uyulup uyulmadığı hususunun uygun aralıklarla ve düzenli
bir biçimde gözlenmesi ve belgelenmesi kirletenin sorumluluk ve
yükümlülüğündedir. Standartlara uyumun kontrolü açısından, kirleten tarafından
yaptırılan bu ölçümler beş yıl süreyle saklanır. İdare, bu yükümlülüğün yerine
getirilip getirilmediğini, gerekiyorsa kendi ölçümleriyle denetler. İdare
tarafından denetim amacıyla yapılan ölçümlerin masrafı kirleten tarafından
karşılanır.
Alıcı ortamlarda kirlenmenin
önlenebilmesi için yapılacak uygulamalarda aşağıdaki genel esaslar
geçerlidir.
a) Atıksu altyapı tesisi bulunan
yörelerde endüstri kuruluşları kanalizasyon sistemine bağlantı esaslarına
uyulmak şartıyla, atıksularını kentsel kanalizasyon sistemine deşarj
edebilirler. Kent dışında kalan ve doğrudan alıcı ortama deşarj yapan atıksu
kaynakları için münferit veya ortak arıtma tesisleri yapılarak bunların
atıksularının arıtılması gereklidir. Kent içinde veya dışında bulunan ve benzer
nitelikte atıksu üreten endüstriler için ortak atıksu altyapı tesisi kurularak
ortak arıtma imkânları incelenir ve değerlendirilir.
b) Deşarj standartlarının
sağlanması amacıyla, atıksuların yağmur suları, soğutma suları, az kirli yıkama
suları ve buna benzer az kirli sularla seyreltilmesi yasaktır.
c) Bu Yönetmeliğin 31 inci
maddesinde yer alan sektörlerden atık sularında tehlikeli madde bulunanlar,
Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü
Yönetmeliği hükümleri kapsamında Tehlikeli Madde Deşarj İzin Belgesi için ilgili
idareye başvururlar.
d) Her türlü katı atık ve
artıklarla, arıtma çamurları ve fosseptik çamurlarının alıcı su ortamlarına
boşaltılmaları yasaktır.
e) Gerçek veya tüzel kişiler,
faaliyet türlerine göre, alıcı ortama verdikleri atıksular için bu Yönetmeliğin
ekinde yer alan Tablo 5’ten Tablo 21’e kadar konulan deşarj standartlarını
sağlamakla yükümlüdürler.
f) Aynı sanayi kuruluşu içinde
birden fazla sektörün bulunması ya da aynı sektörün alt sektörlerinin bulunması
hâlinde, endüstriyel nitelikli atık su debisi en yüksek olan sektörün alıcı
ortama deşarj standartlarının verildiği tablodaki parametre değerleri esas
alınır. Ancak atıksu debisi düşük olan sektör için Yönetmelikte verilen
parametrelerden her hangi biri alıcı ortama deşarj için esas alınan tabloda
bulunmuyor ise, bulunmayan parametreler deşarj iznine esas olan tabloya ilave
edilir. Sanayi kuruluşlarının endüstriyel nitelikli atıksuları, bu kuruluşa ait
evsel nitelikli atıksularla birlikte arıtılıyorsa; evsel nitelikli atıksuyun
miktarına bakılmaksızın, ilgili sanayi kuruluşu için verilen deşarj standartları
uygulanır.
g) Sulama kanallarına arıtılmış
atıksu deşarjında, alıcı ortama doğrudan boşaltımda uygulanan hükümler aynen
geçerlidir. Ancak, sulama kanallarına arıtılmış atık su deşarjında Devlet Su
İşleri Genel Müdürlüğünün uygun görüşünün alınması gereklidir.
Alıcı ortama doğrudan boşaltım
(1)
Madde 27 - Türkiye’de kurulu halde bulunan endüstri tipleri, küçük
sanayi bölgeleri, organize sanayi bölgeleri ve diğer küçük işletmeler gözönüne alınarak, standartlar endüstri bazında ayrı ayrı hazırlanmıştır. Çeşitli endüstriyel atıksular karışımı ise, karışık endüstriler sektörü olarak
ayrıca grup standartlarıyla temsil edilmektedir.
Evsel nitelikli atıksuların alıcı su ortamlarına deşarjlarında uyulması
gereken standart değerler de Tablo 21 de verilmiştir.
Doğal olarak kendiliğinden çıkan
sıcak ve mineralli sulardan veya herhangi bir su ortamından alarak kullandıkları
suyun kalitesini hiçbir şekilde değiştirmeden aynı su ortamına deşarj
ettiklerini belgeleyen kurum, kuruluş ve işletmeler, bu kapsama giren su miktarı
için deşarj standartlarını ihlal etmemiş sayılırlar. Ancak bu işletmelerin
yukarıda belirtilenden başka kalitede ayrı bir su kaynağını kullanmaları veya
atıksu üretmeleri halinde bu istisna hükmü, kalitesi
değiştirilerek atılan miktardaki sular için geçersizdir.
Kurum, kuruluş ve işletmeler,
kendi gruplarına ait deşarj standartlarına kıyasla daha kirli suları alıp
kullandıklarında, boşalttıkları atıksuyun kullanıma
aldıkları sudan daha kirli olmamasını sağlamakla yükümlü tutulurlar.
(Değişik son
fıkra:RG-13/2/2008-26786) Yeraltından
çıkarılarak enerji üretme ve ısıtma gibi çeşitli amaçlarla kullanılan jeotermal
kaynak sularının debisi 10 L/sn ve üzerinde ise suyun alındığı formasyona
reenjeksiyon ile bertaraf edilmesi zorunludur. Reenjeksiyon ile bertaraf
etmeyenlere işletme ruhsatı verilemez. Ancak, reenjeksiyonun mümkün olmadığının
bilimsel olarak ispatlanması hâlinde; alıcı ortama deşarj edilecek olan suların
içerisinde çözülmüş hâlde bulunan mineral ve elementlerin miktarlarının
belirlenmesi için yapılacak jeokimyasal analizlerin sonucuna göre Bakanlıkça
belirlenecek deşarj standartları esas alınarak izin verilebilir.
Arıtılmış Atıksuların Sulamada Kullanımı
Madde 28 - Sulama suyunun kıt olduğu ve ekonomik değer taşıdığı
yörelerde, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliğinde verilen
sulama suyu kalite kriterlerini sağlayacak derecede arıtılmış atıksuların, sulama suyu olarak kullanılması teşvik edilir.
Bu amaçla uygulanacak ön işlemler ve yapılması gereken incelemeler Teknik
Usuller Tebliğine göre yapılır. Bir atıksu kütlesinin
bu tür kullanımlara uygunluğu, valilikçe il çevre ve orman müdürlüğü, il tarım
müdürlüğü ve devlet su işleri bölge müdürlüğünden oluşturulacak komisyonca
belirlenir.
Kompozit Numunelerin Alınma ve Değerlendirilme Esasları
Madde 29 - (Değişik birinci
fıkra:RG-13/2/2008-26786) Atıksuların alıcı ortamlara doğrudan deşarjı ile
ilgili olarak bu Yönetmelikte getirilmiş olan standart değerler, alınan kompozit
atıksu numunelerinde aşılmaması gereken sınır değerleri ifade etmektedir.
Atıksu
kaynakları gerekli deşarj standartlarını sağlamak için arıtma tesislerinin
çıkış sularını deşarj izin belgesinde belirtilen aralıklarla numune almak, ölçüm
ve analiz yapmak suretiyle kontrol etmek, atık suların özellikleri ve
miktarlarına ilişkin bilgileri belirlemek, belgelemek ve denetimlerde beyan
etmekle yükümlüdürler. İdare, bu yükümlülüğün yerine getirilip getirilmediğini,
gerekiyorsa kendi ölçümleriyle denetler. İdare tarafından yapılan bu ölçümlerin
masrafı kirleten tarafından karşılanır.
(Değişik üçüncü
fıkra:RG-13/2/2008-26786) Alıcı ortama
atıksu deşarj standartları için üç ayrı sınır verilmiştir. Bunlar; anlık, iki
saatlik ve yirmi dört saatlik kompozit çıkış suyu numunelerinden elde edilen
konsantrasyonları ifade etmektedir.
Denetlemelerde normal işletme
şartlarına ait iki saatlik kompozit numuneler ve
bunlara ait sınır değerler esas alınır. Ancak iki saatlik kompozit numune alınması mümkün olmayan, arıtılmış atık
sularını iki saatten daha kısa sürede alıcı ortama deşarj eden atıksu arıtma tesislerinde, arıtılmış atık su deşarjının
devam ettiği süre içerisinde alınan kompozit numune
değeri iki saatlik kompozit numune değeri ile
kıyaslanarak denetleme yapılır.
(Değişik beşinci
fıkra:RG-13/2/2008-26786) Alıcı ortam
deşarj standartlarının belirtildiği tablolarda anlık numune parametresi
bulunmayan sektörlerle ilgili idare tarafından yapılacak denetlemelerde,
alınacak anlık numuneler kontrol amacıyla kullanılabilir. Bu durumda alınan
anlık numune değeri iki saatlik kompozit numune için verilen standart değerden
%20 daha fazla çıkması durumunda cezai işleme esas olmak üzere değerlendirme
yapılır.
Denetlemelerde Balık Biyodeneyi (ZSF) parametresine
ilgili idare tarafından gerekli görülmesi durumunda bakılır.
Atıksu
arıtma tesislerinin tasarımında BOİ5 parametresi
dikkate alınır.
Özellikle kurulacak arıtma
tesislerinin tasarımında, işletilmesinde ve deşarj izni verilmesinde iki veya
yirmidört saatlik kompozit
numuneler için verilen standartlar esas alınmalıdır. İki saatlik çalışma düzeni
bulunmayan tesislerde, deşarj süresi boyunca alınan kompozit numune, iki saatlik kompozit için verilen standartla kıyaslanır.
(Değişik dokuzuncu
fıkra:RG-13/2/2008-26786) Atık su
debisi 500 m3/gün üzerinde olan işletmelerin atıksu arıtma tesisi çıkış
noktasında numune alma bacası, otomatik numune alma ve debi ölçme cihazı
bulundurması zorunludur. Atık su debisi 200-500 m3/gün arasında olan
işletmelerin atıksu arıtma tesisi çıkış noktasında numune alma bacası ve
otomatik numune alma cihazı bulundurması zorunludur.
Atık sular veya arıtılmış sulardan
numune alınması Numune Alma ve Analiz Metodları
Tebliğine göre yapılır.
(Ek fıkra:RG-13/2/2008-26786)
Derin deniz deşarjı ile sonuçlanan
bütün atıksu arıtma veya ön arıtma tesislerinin çıkış noktasında numune alma
bacası, atıksu debisi 1000 m3/gün üzerinde olan tesislerin ise, ayrıca otomatik
numune alma ve debi ölçme cihazlarını bulundurmaları zorunludur.
Atıksu Miktarını ve Zararlarını Azaltmak için Alınabilecek
Tedbirler
Madde 30 - (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Atıksu arıtımı için uygulanabilir
olduğu genelde kabul edilmiş metodlar, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Teknik
Usuller Tebliğinde tanımlanır. Atıksu arıtım metodları seçilirken, alıcı ortam
dışında kalan hava kirlenmesi, toprak kirlenmesi, katı artıklar gibi çevre
sorunlarına neden olmamak üzere gerekli tedbirler alınır.
Endüstriyel Atıksu Deşarj Standartları
Madde 31 - Endüstriler üretim tiplerine göre gruplandırılmış ve
onaltı tane sektör oluşturulmuştur. Bu sektörlere
giren tesislerden tamamen kuru tipte çalışanlar için Tablo 5-20 arasındaki atıksu standartları uygulanmaz. Bu sektörler ve sektörlerin
içerdiği endüstri tipleri aşağıda verilmiştir;
a) Gıda sanayii sektörü; un fabrikaları, makarna fabrikaları, maya
sanayii, süt ve süt ürünleri, yağlı tohumlardan yağ
çıkarılması ve sıvı yağ rafinasyonu, zeytin yağı ve
sabun üretimi, katı yağ rafinasyonu, mezbahalar ve
entegre et tesisleri, balık ve kemik unu üretimi, havyan kesimi yan ürünleri
işleme, sebze ve meyve yıkama ve işleme, bitki işleme, şeker sanayii, tuz işletmeleri, tarla balıkçılığı, su ürünleri
değerlendirme ve buna benzer sanayi kuruluşları.
b) İçki sanayii sektörü; alkolsüz içkiler (meşrubat) sanayii, alkol ve alkollü içki sanayi, bira ve malt üretimi,
melastan alkol üretimi.
c) Maden sanayii sektörü; demir ve demir dışı metal cevherleri, kömür
üretimi ve nakli, bor cevheri, seramik ve toprak sanayii, çimento, taş kırma, toprak sanayii ve buna benzer sanayi kuruluşları.
d) Cam sanayii sektörü; cam eşya, düz cam ve pencere camı imali,
cam yünü hazırlama, gümüş kaplamalı ve kaplamasız ayna imali.
e) Kömür hazırlama işleme ve
enerji üretimi sektörü; taş kömürü ve linyit kömürü hazırlama, kok ve havagazı
üretimi, termik santraller, nükleer santraller, jeotermal santraller, soğutma suyu ve benzerleri, kapalı
devre çalışan endüstriyel soğutma suları, fuel-oil ve kömürle çalışan buhar kazanları ve benzeri tesisler.
f) Tekstil sanayii sektörü; açık elyaf, iplik üretimi ve terbiyesi,
dokunmuş kumaş terbiyesi, pamuklu tekstil ve benzerleri, çırçır sanayii, yün yıkama, terbiye, dokuma ve benzerleri, örgü
kumaş terbiyesi ve benzerleri, halı terbiyesi ve benzerleri, sentetik tekstil
terbiyesi ve benzerleri.
g) Petrol sanayii sektörü; petrol rafinerileri, petrol dolum tesisleri
ve benzerleri.
h) Deri ve deri mamülleri sanayi.
ı) Selüloz, kağıt, karton sanayii sektörü; yarı selüloz üretimi, ağartılmamış selüloz
üretimi, ağartılmış selüloz üretimi, saf selüloz üretimi, nişasta katkısız kağıt
üretimi, nişasta katkılı kağıt üretimi, saf selülozdan elde edilen çok ince
dokulu kağıt üretimi, yüzey kaplamalı-dolgulu kağıt üretimi, kırpıntı kağıt
yüzdesi yüksek olmayan kağıt üretimi, kırpıntı kağıttan kağıt üretimi, parşömen
kağıdı üretimi ve benzerleri.
j) Kimya sanayii sektörü; klor alkali sanayii, perborat ve diğer bor
ürünleri sanayii; zırnık üretimi ve benzerleri, boya
ve mürekkep sanayii; boya ham madde ve yardımcı madde
sanayii; ilaç sanayii; gübre
sanayii; plastik sanayii;
boru, film, hortum, kauçuk sanayii; taşıt lastiği ve
lastik kaplamacılığı, tıbbi ve zirai müstahzarat sanayii (laboratuvarlar, tanenli
maddeler, kozmetik); deterjan sanayii; petrokimya ve hidrokarbon üretim tesisleri, soda üretimi,
karpit üretimi, baryum bileşikleri üretimi, dispers
oksitler üretimi ve benzerleri.
k) Metal sanayii sektörü; demir çelik işleme tesisleri, genelde metal
hazırlama ve işleme, galvanizleme, dağlama,
elektrolitik kaplama, metal renklendirme, çinko kaplama, su verme-sertleştirme,
iletken plaka imalatı, akü imalatı, emayeleme,
sırlama, mineleme tesisleri, metal taşlama ve zımparalama tesisleri, metal
cilalama ve vernikleme tesisleri, laklama-boyama,
demir dışı metal üretimi, alüminyum oksit ve alüminyum izabesi, demir ve demir
dışı dökümhane ve metal şekillendirme ve benzerleri.
l) Ağaç mamülleri ve mobilya sanayii
sektörü; kereste ve doğrama, sunta, kutu, ambalaj, mekik, duralit ve benzerleri.
m) Seri makina imalatı, elektrik makinaları ve teçhizatı, yedek parça sanayii sektörü.
n) Taşıt fabrikaları ve
tamirhaneleri sanayi; motorlu ve motorsuz taşıt tamirhaneleri, otomobil, kamyon,
traktör, minibüs, bisiklet, motosiklet ve benzeri taşıt aracı üreten fabrikalar,
tersaneler ve gemi söküm tesisleri.
o) Karışık endüstriler; büyük ve
küçük organize sanayi bölgeleri ve sektör belirlemesi yapılamayan diğer
sanayiler.
p)
(Değişik:RG-13/2/2008-26786) Endüstriyel nitelikli atıksu üreten diğer
tesisler; içme suyu filtrelerinin geri yıkama suları, endüstriyel soğutma
suları, hava kirliliği kontrol amacıyla kullanılan filtre su ve çamurları,
benzin istasyonları, yer ve taşıt yıkama atıksuları, katı artık değerlendirme ve
bertaraf tesislerinden gelen atıksular, benzin istasyonlarından gelen atıksular,
tutkal ve zamk üretimi atıksuları, su yumuşatma, demineralizasyon ve
rejenerasyon, aktif karbon yıkama, rejenerasyon ve Biodizel
tesisleri.
Yukarıda verilen endüstriyel atıksu kaynakları için belirlenen atıksu deşarj standartları Tablo 5 ten Tablo 20 ye kadar
düzenlenmiştir. Bu Yönetmelikte yer almayan endüstri tipleri için işletmenin
proses türü, kullanılan hammaddeler, kimyasallar ve benzeri hususlar dikkate
alınarak deşarj parametreleri ve bu parametreler için benzer sektörler ve Tablo
19 esas alınarak deşarj standartları ilgili idarece belirlendikten sonra
Bakanlığın uygun görüşü alınarak uygulanır.
Evsel Nitelikli Atıksular İçin Deşarj Standartları
Madde 32 - (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Evsel nitelikli atıksu
kaynaklarından doğrudan ve/veya kentsel arıtma tesislerinden arıtılmış olarak
çıkan suların alıcı ortama deşarjında istenen standart değerler bu Yönetmeliğin
ekinde yer alan Tablo 21’de verilmiştir.
Evsel nitelikli atıksular kirlilik
yüklerine göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılır.
a) Kirlilik yükü ham
BOİ5 olarak 5-120 kg/gün arasında (Eşdeğer nüfus 84 - 2000 arasında).
b) Kirlilik yükü ham
BOİ5 olarak 120-600 kg/gün (Eşdeğer nüfus 2000 -10 000 arasında).
c) Kirlilik yükü ham
BOİ5 olarak 600-6000 kg/gün (Eşdeğer nüfus 10 000-100 000 arasında).
d) Kirlilik yükü ham
BOİ5 olarak 6000 kg/gün’den büyük (Eşdeğer nüfus 100 000 veya daha
fazla).
Nüfusu 2000’den az olan yerleşim
yerlerinin; otel, motel, tatil köyü, tatil sitesi, yazlık siteler ve sanayi
tesislerinin evsel atıksuları hariç, evsel nitelikli atıksuları için, yerleşim
yerinin çevresel ve sosyoekonomik özellikleri dikkate alınarak çevre ve insan
sağlığına zarar vermeyecek ve bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerini karşılayacak
şekilde İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce uygun görülecek arıtma ve/veya bertaraf
yöntemleri uygulanır.
Nüfusu 84 kişinin altında olan
otel, motel, tatil köyü, tatil sitesi ve yazlık siteler ve sanayi tesislerinin
evsel atık suları 19/3/1971 tarihli ve 13783 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik
hükümlerine göre yapılacak olan sızdırmaz nitelikteki fosseptikte toplanır ve
vidanjör vasıtası ile atıksu altyapı tesislerine verilir.
Evsel Atık sularını sızdırmaz
nitelikteki fosseptikte toplayan ve vidanjör vasıtası ile atıksu altyapı
tesislerine veren atıksu kaynakları, Atıksu Yönetimleriyle yaptıkları protokolü
ve vidanjörle atıksu bertarafı sonucunda aldıkları belgeleri beş yıl süreyle
saklamak ve denetimler sırasında görevlilere beyan etmek
zorundadırlar.
Derin Deniz Deşarjlarıyla Alıcı
Ortamlara Boşaltım
Madde 33 - (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Denize kıyısı olan yerleşimler ve
kıyı bölgelerinde bulunan endüstriler için, alıcı ortamda yeterli seyreltme
kapasitesinin bulunduğunun ayrıntılı mühendislik çalışmaları sonucunda
kanıtlanması hâlinde, atıksuların ve soğutma sularının derin deniz deşarjlarıyla
bertarafına izin verilir. Bu durumlarda evsel ve endüstriyel atıksular için
alıcı ortama doğrudan deşarj için belirlenmiş olan deşarj standartları
uygulanmaz. Arıtılmamış evsel nitelikli atıksuların ve soğutma sularının değişim
ve seyreltme potansiyeli düşük olan yarı kapalı koy ve körfezlere, Coğrafi
şartlar nedeniyle derin deniz deşarjı yapılması zorunlu olursa, yapılacak
deşarjın alıcı ortamdaki ekolojik dengeleri bozmayacağı ve özellikle Tehlikeli
Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliğinde
belirtilen maddelerin birikim yapmayacağı, bir çevresel etki değerlendirme
çalışması ile ispat edilirse, bu Yönetmeliğin 42 nci maddesi uyarınca izin
verilir.
Derin Deniz Deşarjına İzin
Verilebilecek Atıksuların Özellikleri
Madde 34 - Derin deniz deşarjından önce sadece sınırlı düzeyde bir
arıtma yapıldığı için, deniz ortamının korunabilmesi amacıyla, derin deniz
deşarjıyla alıcı ortama verilebilecek atıksu
özellikleri sınırlandırılmıştır. Bu sınırlandırmalar aşağıda belirtilmektedir;
a)
(Değişik:RG-13/2/2008-26786) Alıcı sulara derin deniz deşarjının
yapılabilmesi için atıksuların Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden
Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliğinde belirtilen sınır değerleri sağlaması
gerekmektedirr.
b) Derin deniz deşarjına 33 üncü
madde uyarınca izin verilebilecek atıksuların
özellikleri Tablo 22 de verilmiştir. Bu tablodaki sınır değerlerden fazla
kirletici özellikler ihtiva eden suların denize boşaltımına izin verilmez.
Derin Deniz Deşarj Kriterleri
Madde 35 - Atıksuların derin deniz
deşarjlarıyla bertaraf edilmesi durumunda, alıcı ortamlar için uygulanacak olan
derin deniz deşarj kriterleri Tablo 23 te
düzenlenmiştir. Deşarj sistemlerinin tasarımında ayrıca aşağıdaki hususlar
dikkate alınmalıdır;
a) Denize bu Yönetmelikle
verilebileceği kabul edilen atıksuların deşarj
edilebilmesi için projedeki ilk seyrelme S1 değeri 40
ın altında bulunmamalı, tercihen S1 = 100 olmalıdır. Bu seyrelmelerin tesbiti Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller
Tebliğine göre yapılır.
b) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Minimum deşarj derinliği 20 metre olmalı, eğer 20 metre derinliğe inmek
ekonomik olarak mümkün değilse, difüzör hariç deşarj boru boyu ortalama kıyı
çizgisinden itibaren bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Tablo 24’te gösterilenden
az olmamalıdır. Tablodaki nüfus değerlerinden daha büyük yerleşim yerleri,
"önemli kirletici kaynak" sınıfına giren faaliyetler ve sanayi kuruluşları için
deşarj boru boyu, ön veya tam arıtma alternatifleri ile birlikte ele alınarak
belirlenir.
c) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Yaz aylarında T90 değeri Ege ve Akdeniz’de en az 1 saat, Karadeniz’de 2 saat
Marmara Denizinde ise 1,5 saat alınmalıdır. Kış aylarında ise T90 değeri daha
yüksek olacağı için bu değer ortalama 3-5 saat arasında alınmalıdır.
İstisna Hükümleri
Madde 36 - (Değişik:RG-30/3/2010-27537) (2)
İdare tarafından, belirli bir deniz ortamına deşarj yapmış olan ve
yapabilecek diğer atıksu kaynaklarının topluca deniz suyu kalitesi üzerinde
olumsuz etkileri göz önüne alınarak izin için gerektiğinde 35 inci maddede
öngörülenden daha sıkı kriterler ve tedbirler aldırılabilir.
Derin deniz deşarjına 33 üncü
madde uyarınca izin verilebilecek atıksuların
özellikleri Tablo 22 de verilmiştir. Bu tabloda verilen parametrelerin dışında
kirletici özellikler ihtiva eden suların denize boşaltımına, yapılacak deşarjın
alıcı ortamdaki ekolojik dengeleri bozmayacağı ayrıntılı bilimsel çalışmalar ile
kanıtlandığı taktirde izin verilebilir.
(Ek fıkra:RG-13/2/2008-26786)
Yüzme ve Rekreasyon amacıyla kullanılan
sulara yapılacak derin deniz deşarjının mümkün olmadığı hâllerde atık suların
arıtılmasında azot ve fosfor giderimi ile birlikte dezenfeksiyon işlemi yapılır
ve deşarj, söz konusu su ortamlarının kalitesini bozmayacak şekilde
gerçekleştirilir.
ALTINCI
BÖLÜM
(Değişik bölüm
başlığı:RG-30/3/2010-27537) (2)
Çevre İzni
Alınması İle İlgili Hükümler
Alıcı ortama atıksu deşarjı olan kurum, kuruluş ve
işletmeler için çevre izni
MADDE 37 - (Başlığıyla birlikte
değişik:RG-30/3/2010-27537) (2)
Her atıksu deşarjı için bu Yönetmelik çerçevesinde
idarenin istediği çıkış suyu kalitesinin ve diğer şartların sağlanması
koşuluyla, alıcı ortama her türlü evsel ve/veya endüstriyel nitelikli
atıksuların doğrudan deşarjı için idareden çevre izni alınması
mecburidir.
Çevre izni alınması işlemlerinde Çevre Kanununca
Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır. Söz
konusu Yönetmeliğin Ek-3C’sinde yer alan “Atıksu Deşarjı Teknik Bilgiler
Listesi”, bu Yönetmelik uyarınca çıkarılan tebliğde belirtilen usule göre
doldurulur.
Alıcı ortama atıksu deşarjı konusunda çevre iznine tabi
işletmeler için genel hükümler
MADDE 38 -
(Başlığıyla birlikte değişik:RG-30/3/2010-27537) (2)
İşletmenin Çevre İzin başvurusunda bulunabilmesi için
bir adet yirmi dört saatlik kompozit atıksu numune sonucunun veya en az üç adet
iki saatlik kompozit atık su numunesi analiz sonuçlarının aritmetik
ortalamasının bu Yönetmelikte belirtilen standartları sağlaması
gerekmektedir.
İşletmelerin Çevre İzni işlemlerinde gerekli olan atıksu
analizlerinin, Bakanlıktan Çevre Analizleri Ön Yeterlilik/Yeterlilik Belgesi
almış laboratuarlarda yapılması zorunludur.
Alıcı ortamın çok yoğun bir şekilde kirletilmiş olduğu
yörelerde alıcı ortam deşarj standartları, yer ve sınır belirlemeleri ve
uygulanacak diğer işlemlerin, havza koruma planı ile tespit edilmesi
esastır.
Bakanlıkça bir alıcı ortamın, mevcut kullanım
amaçlarının olumsuz yönde etkilenmesini önlemek veya kalitesini düzeltmek amacı
ile alıcı ortama, bilimsel çalışmalar sonucu oluşturulan Havza Koruma Planı
çalışması yapılıncaya kadar alıcı ortamdaki su kaynaklarının minimum debileri ve
kirlilik seviyesi dikkate alınarak mevcut atıksu deşarjlarında bu Yönetmelikte
öngörülen sınırların ötesinde kısıtlamalar yapılabilir. Bu Yönetmeliğin ekinde
yer alan Tablo 1’deki limit değerler dikkate alınarak yapılacak hesaplamalar
sonucunda atıksu deşarj limitlerinde gerekli oranda kısıtlama yapılır. Yapılan
kısıtlamalar tebliği tarihinden itibaren oniki ay içerisinde faaliyet sahibi
tarafından gerçekleştirilir.
(Mülga:RG-24/4/2011-27914)
Çevre izninin verildiği şekilde kullanımı esnasında
alıcı ortamın mevcut veya ileriye yönelik kullanım amaçlarına olumsuz etkiler
yaptığı tespit edildiğinde deşarj limitleri sınırlandırılır veya atıksuyun
arıtıldıktan sonra geri dönüşümlü olarak kullanılması Bakanlıkça
istenebilir.
Alıcı ortama atıksu deşarjı olan kurum, kuruluş ve
işletmeler için çevre iznine itiraz
MADDE 39 -
(Başlığıyla birlikte değişik:RG-30/3/2010-27537) (2)
Bir alıcı ortama atıksu deşarjından dolayı bazı olumsuz
etkilerin oluştuğunun belirlenmesi hâlinde veya bu deşarjdan dolayı zarar gören
veya zarar görmesi muhtemel olan üçüncü kişiler, izni veren idareye delilleriyle
birlikte başvurarak, alıcı ortama atıksu deşarjı olan kurum, kuruluş ve
işletmeler için çevre iznine itiraz etme hakkına sahiptirler. Bu itirazların
uygun bulunması hâlinde, deşarjı yapanlar gerekli iyileştirme tedbirlerini almak
mecburiyetindedirler.
Deşarj ön izin işlemi ve deşarj
izin işlemi
MADDE 40 - (Mülga:RG-30/3/2010-27537) (2)
Kirlenmeye karşı tedbir yükümlülüğü
MADDE 41 -
(Başlığıyla birlikte değişik:RG-30/3/2010-27537)
(2)
Atıksu altyapı tesisleri yönetimleri ile alıcı ortama
atıksu deşarjı ve/veya derin deniz deşarjı konularında çevre izni alan kurum,
kuruluş ve işletmeler, tesislerini kurup işletmeye aldıktan sonra da çevre izin
belgesinde öngörülenin ötesinde kirletici atmamakla ve gerek alıcı ortam,
gerekse deşarj standartlarını aşmamakla yükümlüdürler.
Derin deniz deşarjı olan kurum, kuruluş ve işletmeler
için çevre izni
MADDE 42 -
(Başlığıyla birlikte değişik:RG-30/3/2010-27537) (2)
Derin deniz deşarjı olan kurum, kuruluş ve işletmeler
için idareden çevre izni alınması mecburidir. Çevre izni alınması işlemlerinde
Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümleri
uygulanır. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-3C’sinde yer alan “Derin Deniz Deşarjı
Teknik Bilgiler Listesi”, bu Yönetmelik uyarınca çıkarılan tebliğde belirtilen
usule göre doldurularak izleme sonuçları ile birlikte idareye
sunulur.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Atıksu Altyapı Tesislerindeki Uygulamalar
Atıksu Toplama ve Bertaraf Yükümlülüğü
Madde 43 - (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Atıksu altyapı tesisleri
yönetimleri, Çevre Kanununun 11 inci maddesi uyarınca, sorumluluk bölgelerinde
oluşan atıksuların toplanması, iletilmesi ve bertaraf edilmesi işlemlerini
yerine getirirler. Bu yönetimler, toplanan atıksuların bu Yönetmelikte
belirtilen esaslar çerçevesinde bertarafı ile yükümlüdür.
Atıksu altyapı tesisleri
yönetimleri, yetki sınırları içindeki kanalizasyon sistemleri ile toplanan
atıksuları, bertaraf etmek amacıyla atıksu arıtma tesislerini Çevre Kanununda
öngörülen sürelerde, kurmak zorundadırlar. Atıksu altyapı tesisleri yönetimleri,
Bakanlığa sunulan İş Termin Planının uygulanmasıyla ilgili gelişmeleri bildirmek
mecburiyetindedirler. İlgili başvuru atıksu arıtma tesisi ile ilgili iş termin
planı hazırladıktan sonra mülki amir kanalıyla yapılır.
Atıksuyunda, Tehlikeli Maddelerin
Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliğinin ekinde yer alan
Ek-1’de belirtilen maddeleri bulunduran faaliyetler İş Termin Planı kapsamında
değerlendirilemez, bu tür faaliyetler derhâl gerekli tedbirleri almakla
yükümlüdürler.
Belediyeler atık su arıtma
tesisinin kurulmasıyla ilgili iş termin planındaki taahhütlerini mücbir sebepler
dışında yerine getirmedikleri takdirde belediye başkanları hakkında Cumhuriyet
Savcılığına suç duyurusunda bulunulur.
İş Termin Planını süresi
içerisinde vermeyen ve/veya İş Termin Planındaki taahhüt ettikleri işleri yerine
getirmeyen atıksu alt yapı yönetimi kanalizasyonuna deşarj ile ilgili olarak,
Bakanlık bu Yönetmeliğin 45 inci maddesinin (h) ve (ı) bentlerini uygulamaya
yetkilidir.
Bu yönetimlerin yetki sınırları
içindeki taşınmaz mal sahipleri için atıksularını bu tür ortak atıksu altyapı
tesislerine bağlamak ve bu tesisleri kullanmak bir hak ve mecburiyettir.
Atıksu Bağlantı İzni ve Belgesi
Madde 44 - Bir şehir ve/veya sanayi bölgesinde parsellerin, kurum,
kuruluş ve işletmelerin atıksularını atıksu altyapı tesislerine bağlayabilmeleri, atıksu altyapı tesisleri yönetimince verilecek olan atıksu bağlantı iznine tabidir. Atıksu bağlantı izni, evsel atıksuların yazılı bir belge karşılığında; endüstriyel ve
karışık atıksuların ise düzenlenecek bağlantı kalite
kontrol izin belgesindeki koşulları sağlaması halinde, atıksu altyapı tesisleri yönetimi tarafından verilen
izindir. Bağlantı kalite kontrol izni; atıksu altyapı
tesisleri yönetimi tarafından, endüstriyel atıksuların
kanalizasyon sistemine bağlantı şartlarını belirleyen bağlantı kalite kontrol
izin belgesi ile verilir. Bu izin ve belgeler 45, 46, 47 ve 48 inci maddelerde
açıklanan hususlara uyulması şartıyla verilir.
Kanalizasyon Sistemine Bağlantı
Kısıtları
Madde 45 - Atıksu altyapı tesisleri
kapsamında inşa edilen ve işletilen kanalizasyon sistemlerine yapılacak
bağlantılar aşağıdaki kısıtlamalara tabidir;
a) Kanalizasyonun ayrık sistemde
olması halinde, yağmur suları ve kirli olmayan diğer drenaj suları,
kanalizasyona bağlanamaz.
b) Birleşik ve ayrık sistemlerde,
izne esas olacak atıksu miktarları ve özellikleri
yağışsız havalarda belirlenir.
c) Kesikli çalışan işletmeler,
kanalizasyon sistemine bağlantı yapmadan önce ön arıtma tesislerinin gerekli
olup olmadığına bakılmaksızın, dengeleme havuzu inşa etmek mecburiyetindedirler.
Bu işletmelerin atıksu debileri ve kaliteleri bu
dengeleme havuzu çıkışında belirlenir. Dengeleme havuzu bulundurmayan tesislerde
izne esas olacak atıksu miktarları ve kirlilik
yükleri, tesisten çıkacak maksimum atıksu miktar ve
kalitesi dikkate alınarak tespit edilir.
d) Kirletici maddeler ihtiva
etmeyen soğutma sularının, yetkili atıksu altyapı
tesisleri yönetiminin özel onayı olmadan kanalizasyon sistemine bağlanması
yasaktır.
e) Endüstriyel atıksular ön arıtma gereğini ortadan kaldırmak üzere
kirletilmemiş sularla seyreltilerek kanalizasyon sistemine verilemez.
f) Atıksu altyapı tesislerine deşarj edilmiş olan atıksular, atıksu altyapı
tesisleri yönetimlerinin yazılı izni olmadıkça herhangi bir amaç için
kullanılamaz.
g) Kanalizasyon sisteminin arıtma
ile sonlanmasına bakılmaksızın evsel atık sular kanalizasyon sistemine
belediyenin izni ile bağlantı yapabilir.
h) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Endüstriyel nitelikli küçük atık su kaynaklarının, sonu arıtma tesisi ile
sonuçlanmayan kanalizasyon sistemine doğrudan veya kısıtlama yaparak bu
Yönetmeliğin ekinde yer alan Tablo 25’te verilen standart değerleri sağlayarak
bağlanıp bağlanamayacağına toplam kirlilik yükleri ve alıcı ortam özellikleri
dikkate alınarak, Mahalli Çevre Kurulu tarafından karar verilir.
ı) (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Tehlikeli madde içermeyen, ancak kanalizasyon sisteminin taşıdığı toplam
debi ve kirletici yükünün %1’inden fazla olan endüstriyel atıksu niteliğindeki
atıksu kaynaklarının, sonu arıtma tesisi ile sonuçlanmayan kanalizasyon
sistemine bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Tablo 25’te verilen standart değerleri
veya kısıtlama yaparak alıcı ortam deşarj standartlarını sağlayarak bağlanıp
bağlanamayacağına toplam kirlilik yükleri ve alıcı ortam özellikleri dikkate
alınarak, Mahalli Çevre Kurulu tarafından karar verilir.
Atıksu Toplama Sistemine Verilemeyecek Maddeler
Madde 46 - Arıtma tesisinin arıtma verimini, çamur tesislerinin
işletilmesini, çamur bertarafını veya çamur
değerlendirilmesini olumsuz yönde etkileyen maddeler; atıksu tesislerini tahrip eden, fonkisyonlarını ve bakımlarını engelleyen, zorlaştıran,
tehlikeye sokan veya tesislerde çalışan personele zarar veren maddelerin atıksu altyapı tesislerine verilmesi yasaktır. Sanayi ve
endüstri tesislerinde çöp ve katı maddelerin öğütülerek kanalizasyona
verilmesini sağlayan çöp öğütücülerinin kullanılması yasaktır. Konut, işyeri ve
sanayii tesislerinde kullanılan bitkisel ve madeni
atık yağların kanalizasyona verilmesi yasaktır.
Atıksu Altyapı Tesislerine Bağlanabilecek Atıksuların Özellikleri
Madde 47 - Önemli kirletici atıksu
kaynağı tanımına giren endüstri atık sularının atıksu
altyapı tesislerine kabul edilmesi için Tablo 25 te
verilen standart değerlere uyum göstermesi şarttır.
Küçük atıksu kaynakları tanımına giren endüstri atık sularından
Tablo 25 te verilen standart değerleri aşanların atıksu altyapı tesislerine doğrudan bağlanabilmesi, atıksu altyapı yönetimlerinin iznine bağlıdır.
Ön Arıtma Tesisleri
Madde 48 - Atıksularının özellikleri
nedeni ile, atıksu altyapı tesisine doğrudan
bağlantıları, atıksu altyapı tesisleri yönetimleri
tarafından uygun görülmeyen endüstriler; kuruluş, işletme, bakım, kontrol ve
belgeleme harcamaları kendilerine ait olmak üzere, bu Yönetmelikte tanımı
yapılmış olan bir ön arıtma sistemini kurmak ve işletmek yükümlülüğündedirler.
(Değişik ikinci
fıkra:RG-13/2/2008-26786) Ayrıca
ilgililer, herhangi bir atıksu toplama alanında atıksu debisi veya ilgili sanayi
sektörüne ait bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Tablo 5 ilâ Tablo 20 arasındaki
grup standartlarında verilen her bir parametre itibarıyla kirlenme yükü, o
kanalizasyon sisteminin taşıdığı toplam debi ve kirletici yükünün %10’undan
fazla olan endüstriyel atıksu kaynaklarında, teknik özellikleri bağlantı kalite
kontrol izin belgesinde belirtilen ve Çevre Kanununun 11 inci maddesinde
tanımlanan esaslar çerçevesinde bir özel arıtma tesisini kurmak ve işletmekle
yükümlü tutulurlar. Bu durumda alıcı ortama doğrudan boşaltım ilkesi ve atıksu
standartları geçerlidir ve ayrıca bu Yönetmeliğin 37 nci maddesi uyarınca
taşınmaz mal sahibi ilgili idareden izin alır.
Kanalizasyon Sistemine Bağlantı
ve Boşaltımların Kontrol Düzeni
Madde 49 - Atıksu üreten kurum, kuruluş
ve işletmelerin kanalizasyon sistemine atıksu
bağlantısının yapıldığı yerde veya ön arıtma tesisi çıkışında kolayca
ulaşılabilen ve çalışmaya müsait bir kontrol bacası inşa edilir. Kontrol
bacasının projesi ve tipi bir plan üzerinde gösterilerek ilgili atıksu altyapı tesisleri yönetiminin bilgisine sunulur.
Yönetimin gerekli gördüğü kurum, kuruluş ve işletmelerin bağlantı yerinde veya
ön arıtma tesisi çıkışında, atıksuların özelliklerinin
tespiti, bu Yönetmeliğin 29 uncu maddesinde tanımlandığı şekilde yapılır.
Kontrol düzeninin tesbit edemeyeceği ani dökülme ve
deşarjların olabileceği kaynaklar için atıksu altyapı
tesisleri yönetimi ilave tedbirler belirtir. Bu tedbirlere ilişkin detaylı
bilgi, bağlantı kalite kontrol izin belgesinde yer alır.
Atıksu Altyapı Tesisleri Kullanımı Çerçevesinde Yönetmeliğin
İhlali Kapsamına Giren Davranışlar
Madde 50 - (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Atıksu altyapı tesisleri kullanımı
çerçevesinde, Yönetmeliğin ihlali kapsamına giren davranışlar aşağıda
belirtilmiştir.
a) Bağlantı ile ilgili
kısıtlamalar ve bununla ilgili yasaklara ilişkin 44, 45 ve 46 ncı maddelerdeki
hükümlerin aksine, bağlantısı yasaklanan atıksular veya maddeler atıksu
sistemine boşaltılıyorsa veya atıksu bağlantı kalite kontrol izin belgesinde
öngörülen sınır değerler aşılıyorsa,
b) Atıksular, bağlantı
sınırlamaları ile ilgili 47 ve 48 inci maddelerin aksine, ön arıtmasız olarak
atıksu altyapı sistemine veriliyorsa,
c) Yeraltı suyu veya arıtılmasına
gerek ve mecburiyet olmayan sular, bağlantı ile ilgili kısıtlamaları belirleyen
45 inci maddenin (d) bendinin aksine, onay alınmadan atıksu altyapı tesisine
veriliyorsa,
d) Kontrol ve belgeleme
yükümlülüğüne ilişkin 49 uncu maddenin aksine, atıksu miktarları ve
özelliklerini ölçebilmek amacıyla gerekli ölçüm düzenekleri ve kontrol bacaları
tesis çıkışında kurulmamışsa, uygun yere konulmamışsa veya çalıştırılamıyorsa,
bakımı yapılmıyorsa, uygun ve sorumlu bir personel tayin edilmemişse veya kayıt
defteri beş yıl boyunca saklanmamışsa ya da resmen denetimle görevli kişinin
talebine rağmen ibraz edilmemişse,
e) Kontrol düzeni ile ilgili 49
uncu maddenin aksine, parsel atıksu sisteminin veya atıksuyun incelenmesine
müsaade edilmemişse,
yukarıdaki davranışları
gerçekleştiren gerçek ve tüzel kişiler hakkında ilgili idare kendi mevzuatı
çerçevesinde gerekli işlemleri yapar.
Ayrıca, Atıksu alt yapı sistemi
sonunda alıcı ortamda kirliliğin tespit edilmesi hâlinde 2872 sayılı Çevre
Kanunu çerçevesinde ilgili atıksu altyapı yönetimine gerekli işlem uygulanır.
Taşınmaz mal sahibi, atıksu
altyapı tesislerinden yararlanma şartlarına ilişkin 43 üncü maddedeki
yükümlülüklere rağmen, verilen süre içinde şehir atıksu sistemine bağlantı
yapmaması nedeni ile Alıcı Ortamda Kirliliğe neden olması ve yönetmelik
hükümlerine aykırı davranması nedeniyle 2872 sayılı Çevre Kanunu çerçevesinde
gerekli işlem yapılır.
SEKİZİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli
Hükümler
Denetim
Madde 51 - (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Bu Yönetmelik uyarınca;
Alıcı ortama her türlü atıksu
deşarj denetiminde Çevre Kanunu ve Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun uyarınca Bakanlık yetkilidir. Bu yetki taşrada İl Çevre
ve Orman Müdürlüklerince kullanılır.
Büyükşehirlere içme ve kullanma
suyu temin edilen kıta içi yüzeysel su kaynakları havzalarındaki denetim
faaliyetlerinden 2560 sayılı Kanun çerçevesinde Büyükşehir Belediyeleri
sorumludur.
Çevre Kanunu çerçevesinde
Büyükşehir Belediyeleri haricindeki yerleşimlere içme ve kullanma suyu temin
edilen su havzalarındaki denetim faaliyetlerinden İl Çevre ve Orman Müdürlüğü
sorumludur.
(Değişik:RG-30/3/2010-27537) (2)
Alıcı ortama atıksu deşarjı olan kurum,
kuruluş ve işletmeler için çevre izin belgesi ile derin deniz deşarjı olan
kurum, kuruluş ve işletmeler için çevre izin belgesinde belirtilen hükümlere
uyulup uyulmadığının denetiminden; Ek-1 listesinde belirtilen işletmeler için
Bakanlık, Ek-2 listesinde belirtilen işletmeler için il çevre ve orman müdürlüğü
sorumludur.
Atıksu arıtma tesisi mevcut olan,
atıksu altyapı tesisi yönetimlerine ait kanalizasyon sistemlerine her türlü
atıksu deşarjı ve denetiminde ilgili atıksu altyapı tesisi yönetimleri
mevzuatlarında belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yetkilidir.
Kanalizasyon sistemi arıtma tesisi
ile sonuçlanmayan, İş Termin Planı uygun olan ve taahhütlerine uyan atıksu
altyapı tesisi yönetimlerine ait kanalizasyon sistemlerine her türlü atıksu
deşarjı ve denetiminde ilgili atıksu altyapı tesisi yönetimleri
yetkilidir.
İş Termin Planını süresi içinde
vermeyen veya İş Termin Planında taahhüt ettikleri işleri yerine getirmeyen
atıksu altyapı yönetimlerinin kanalizasyon deşarj standartlarında Mahalli Çevre
Kurulunca bu Yönetmeliğin 45 inci maddesinin (h) ve (ı) bentlerine göre
kısıtlama yapılması durumunda, atıksu altyapı sisteminin kısıtlama kapsamındaki
denetimi İl Çevre ve Orman Müdürlüklerince gerçekleştirilebilir.
Kanalizasyona bağlantı izni ile
bağlantı kalite kontrol izni belgesinde belirtilen hükümlere uyulup
uyulmadığının denetiminden atıksu altyapı tesisleri yönetimleri
sorumludur.
Çevre Kanununun 15 inci maddesinde
söz edilen faaliyetlerin durdurulması işlemi Bakanlıkça veya Bakanlık tarafından
yetki devri yapılan kurum ve mercilerce gerçekleştirilir.
Haber Verme Yükümlülüğü
Madde 52 - Atıksu kaynakları mevzuatta
öngörülen arıtma tesis veya sistemlerini müstakil veya ortak olarak kurmak ve
atık sularını deşarj standartlarını sağlayacak şekilde arıtmak zorundadırlar.
Arıtma tesisi olmayanlar, arızalananlar, çalıştığı halde standartları
sağlayamayanlar, faaliyetinde kapasite artırımına gidenler, faaliyetlerini
geçici veya sürekli olarak durduranlar ilgili idareye derhal haber vermekle
yükümlüdürler.
Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onayı
Madde 53 - Bu Yönetmelik çerçevesinde, tesisler için kurulacak
atıksu arıtım sistemleri projelerinin onaylanmasında
Bakanlık yetkilidir. Atıksu arıtma tesisi proje
onaylanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkca
belirlenir.
Derin deniz deşarjı ile sonuçlanan
atıksu arıtma tesisi projeleri Bakanlık tarafından
onaylanır. Arıtma sistemi, derin deniz deşarjı ile sonuçlanıyor ise 34 ve 35
inci maddelerde belirtilen derin deniz deşarjına izin verilebilecek atıksuların özellikleri ve derin deniz deşarjı kriterleri
ile 42 nci maddenin (a) bendinde belirtilen hususlar
dikkate alınarak ilgili kurum, kuruluş ve işletmeler etüd ve tatbikat projelerini Bakanlığa sunmakla
yükümlüdürler.
İzleme
Madde 54 - Atıksu arıtma tesisi
işletmecileri, arıtma tesislerinin verimli olarak çalıştığının izlenmesinden ve
kayıtlarının tutulmasından sorumludur. Atıksuların
özellikleri ve miktarları düzenli olarak Bakanlıkca
belirlenecek bir formatta ve dijital ortamda kaydedilir. İşletmeler atıksularının çıkış sularında deşarj izin belgesinde
belirtilen aralıklarla numune almakla, ölçüm ve analiz yapmak suretiyle kontrol
etmekle, atıksuların özellikleri ve miktarlarına
ilişkin bilgileri belirlemek, belgelemek ve denetimlerde beyan etmekle
yükümlüdürler. (Değişik son cümle:RG-13/2/2008-26786) İşletmeciler
tarafından yapılan ölçüm ve analizlerin sonuçları raporların asılları ile
birlikte dijital ortamda da en az beş yıl süreyle saklanmak zorundadır.
(Değişik:RG-30/3/2010-27537) (2)
Derin deniz deşarjı için çevre izni
alan kurum, kuruluş ve işletmeler, Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar
çerçevesinde izleme yaparak, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar
Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 listesinde belirtilen işletmeler için Bakanlığa, Ek-2
listesinde belirtilen işletmeler için il çevre ve orman müdürlüğüne rapor
etmekle yükümlüdürler. İdarece gerekli görülen durumlarda izleme sıklığında
değişikliğe gidilebilir.
(Değişik üçüncü
fıkra:RG-13/2/2008-26786) Göl, kıyı ve
açık denizlerde su ürünleri üretimi yapacak gerçek ve tüzel kişiler tesis
kurulmadan önce su kalitesi ile ilgili ölçümleri yapmakla yükümlüdür. Bu
işletmeler işletme aşamasından itibaren, kirliliğin izlenmesi amacıyla,
Bakanlıkça belirlenecek kriterler çerçevesinde izleme yaparak İl Çevre ve Orman
Müdürlüğüne rapor etmekle yükümlüdürler.
Yaptırım
Madde 55 - (Değişik:RG-13/2/2008-26786)
Bu Yönetmelikteki yasaklara aykırı
hareket edenler ve belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyenlere; ek süre
verilmesi ve bu süre sonunda da yerine getirmediği takdirde faaliyetlerinin
kısmen veya tamamen durdurulması Çevre Kanununun 15 inci maddesinde belirtilen
makamlar tarafından, aynı Kanunun 20 nci ve 23 üncü maddelerinde belirtilen
idari nitelikteki cezalar ise yine aynı Kanunun 24 üncü maddesinde belirtilen
yetkili merciler tarafından verilir.
Yürürlükten Kaldırılan
Hükümler
Madde 56 - 4/9/1988 tarihli ve 19919 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği yürürlükten
kaldırılmıştır.
Ek Madde 1 - (Ek:RG-13/2/2008-26786)
Bakanlık, ihtiyaç duyulması
hâlinde bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili olarak tebliğ
çıkartabilir
Geçici Madde 1
- 4/9/1988 tarihli ve 19919 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğine
dayanılarak çıkarılan ve aşağıda isimleri verilen tebliğlerin yenileri
çıkartılıncaya kadar uygulanmasına devam edilir.
a) Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği
b) Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliği
c) Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği İdari Usuller Tebliği
d)
(Mülga:RG-13/2/2008-26786)
Geçici Madde 2 - Atık su debisi 500 m3 /gün üzerinde olan işletmeler, 29 uncu madde de öngörülen atıksu
arıtma tesisi çıkış noktasında numune alma bacası, otomatik numune alma ve debi ölçme cihazlarını bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren oniki ay içerisinde kurmakla yükümlüdür.
Geçici Madde 3
- Derin deniz deşarjı ile sonuçlanan
bütün atıksu arıtma tesislerinin çıkış noktasında
numune alma bacası, atıksu debisi 1000 m3 /gün üzerinde olan işletmeler, ayrıca otomatik numune
alma ve debi ölçme cihazlarını bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren oniki ay içerisinde kurmakla yükümlüdür.
Geçici Madde 4 -
Belediye ve organize sanayi bölgeleri
alt yapı yönetimleri atıksu arıtma tesisi iş termin planlarını bu yönetmelik yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren bir yıl içerisinde hazırlayarak mülki amir kanalıyla Bakanlığa sunmak
zorundadırlar. Arıtma tesisi olmayan ve inşaatına başlanmayan mevcut organize
sanayi bölgeleri alt yapı yönetimleri ortak arıtma tesislerini iş termin planı onay tarihinden itibaren en geç bir yıl
içerisinde arıtma tesisi inşaat ihalesini gerçekleştirmek ve takip eden üç yıl
içerisinde de işletmeye almakla yükümlüdürler. Organize sanayii bölgesi içerisinde tehlikeli ve zararlı maddeler
içeren atıksu deşarj eden tesisler derhal gerekli
tedbirleri almakla yükümlüdürler.
Atıksu
arıtma tesisi olmayan ve inşaatına başlamayan belediyeler; iş termin planı ve atık su arıtma tesislerini bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yapmakla yükümlü oldukları süreler aşağıda
verilmiştir.
İş termin planı hazırlanması ve atıksu arıtma tesisi işletmeye alma için aşılmaması gereken
süreler
Nüfus |
İş termin planı hazırlama
süresi |
Atıksu arıtma tesisi işletmeye alma süresi |
Toplam süre |
> 100 000 |
1 yıl |
3 yıl |
4 yıl |
100 000 - 50 000 |
1 yıl |
4 yıl |
5 yıl |
50 000 - 0 000 |
1 yıl |
5 yıl |
6 yıl |
10 000 - 2000 |
1 yıl |
6 yıl |
7 yıl |
Geçici Madde 5
-
(Ek:RG-13/2/2008-26786)
Bu Yönetmeliğin 32 nci maddesinin
ikinci fıkrasının (b), (c) ve (d) bentleri ile bu Yönetmeliğin ekinde yer alan
Tablo 21.2, Tablo 21.3 ve Tablo 21.4, 31/12/2014 tarihine kadar uygulanır. Bu
tarihten sonra söz konusu hükümler yerine, Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliğinin
ilgili hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 6
-
(Ek:RG-13/2/2008-26786)
31/12/2004 tarihinden önce
onaylanmış derin deniz deşarjı projeleri bu Yönetmeliğin Proje Onayı hükmünden
muaf tutulur. Mevcut projelerinde revizyona gidecek faaliyet sahipleri,
projelerini bu Yönetmelik gerekliliklerine göre hazırlatarak Bakanlığın onayına
sunarlar.
Geçici Madde 7
-
(Ek:RG-13/2/2008-26786)
Atık su debisi 200-500 m3/gün
arasında olan işletmeler, bu Yönetmeliğin 29 uncu maddesinde öngörülen atıksu
arıtma tesisi çıkış noktasında numune alma bacası ve otomatik numune alma
cihazlarını bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren oniki ay
içerisinde kurmakla yükümlüdür.
GEÇİCİ MADDE 8 -
(Ek:RG-24/4/2011-27914)
Bu maddenin yürürlüğe giriş
tarihinden önce çevre izni almış olanlar, ekli sektör tablolarında belirtilen
renk parametresi deşarj standartlarını, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren oniki ay içerisinde sağlarlar. Bu madde kapsamında renk parametresi
deşarj standartlarını sağlayanların, çevre izinlerinin yenilenmesine gerek
yoktur.
Renk parametrelerine ilişkin
istisna
GEÇİCİ MADDE 9 –
(Ek:RG-25/3/2012-28244)
(1) 22/8/2009 tarihli ve 27327
sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama
Yönetmeliğinde belirtilen Islah Organize Sanayi Bölgesine dâhil olmak üzere
müracaatta bulunan ve bunu belgeleyen kurum, kuruluş veya işletmeler, 31/12/2014
tarihine kadar bu Yönetmelikte belirtilen renk parametresine tâbi
değildir.
Yürürlük
Madde 57 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 58 - Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı
yürütür.
_______________
(1)
13/2/2008 tarihli ve 26786 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yönetmelik
değişikliği ile 27 nci maddenin başlığı “Alıcı Su Ortamına Doğrudan Boşaltım”
iken “Alıcı ortama doğrudan boşaltım” olarak değiştirilmiştir.
(2) Bu
değişiklik 1/4/2010 tarihinde yürürlüğe girer.
(3)
Bu madde 7/4/2012 tarihli ve
28257 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması
Hakkında Yönetmelik”in 17 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır